وعده بی‌فرجام تجدیدپذیرها؛ با وجود رشد چشمگیر ظرفیت نیروگاه‌های تجدیدپذیر در یک‌سال اخیر، تأخیر در تأمین منابع مالی مانع از تحقق هدف ۵۰۰۰ مگاواتی تا پایان شهریور شد.

به گزارش صنعت‌صنف، محسن طرزطلب معاون وزیر نیرو و رئیس سازمان ساتبا در اردیبهشت‌ماه پیش‌بینی کرده بود که ظرفیت نیروگاه‌های تجدیدپذیر کشور تا پایان تابستان به ۵۰۰۰ مگاوات برسد. طبق برنامه، قرار بود ماهانه حدود ۱۰۰۰ مگاوات به ظرفیت نصب‌شده اضافه شود و پروژه‌های خورشیدی و مزارع کوچک در ۳۱ استان کشور وارد مدار شوند.

با این حال، تحقق این هدف به دلیل تأخیر شش‌ماهه در تأمین منابع مالی و کندی اجرای برخی پروژه‌ها محقق نشد. آمارها نشان می‌دهد که طی بیش از دو دهه تنها ۱۲۳۲ مگاوات ظرفیت تجدیدپذیر احداث شده بود، اما در یک‌سال اخیر این رقم به بیش از ۲۲۰۰ مگاوات رسیده است. با وجود این جهش، ظرفیت نصب‌شده همچنان کمتر از نیمی از هدف برنامه است.

بر اساس برنامه مصوب، احداث ۳۵۰۰ مگاوات ظرفیت جدید نیازمند ۱.۵ میلیارد دلار منابع مالی بود که باید بخشی از آن تا فروردین امسال در اختیار ساتبا قرار می‌گرفت. اما در عمل تنها معادل درخواست ماه نخست سال پرداخت شد و همین تأخیر موجب عقب‌ماندگی از برنامه شد.

مسئولان تأکید دارند که توسعه تجدیدپذیرها نه یک انتخاب، بلکه ضرورتی برای کاهش ناترازی انرژی و مقابله با آثار زیست‌محیطی سوخت‌های فسیلی است. ایران با برخورداری از منابع طبیعی گسترده، ظرفیت بالایی برای توسعه انرژی‌های پاک دارد؛ تابش آفتاب در مناطق مرکزی و جنوبی کشور شرایط مناسبی برای احداث نیروگاه‌های خورشیدی فراهم کرده و بادهای موسمی در سواحل خزر و غرب کشور ظرفیت بالقوه‌ای برای برق بادی ایجاد کرده‌اند.

در کنار توسعه نیروگاه‌های جدید، ۳۱ طرح بهره‌وری در حوزه صنعت، تجهیزات سرمایشی و روشنایی با هدف کاهش ۶۷۹ مگاوات مصرف برق در حال اجراست. کارشناسان معتقدند بهره‌وری تنها بخشی از عقب‌ماندگی را جبران می‌کند و تحقق برنامه ۵۰۰۰ مگاواتی نیازمند تصمیمات سریع‌تر و منابع پایدارتر است.

سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بخش خصوصی با تجهیز کارگاه‌ها و آغاز عملیات اجرایی نیروگاه‌های خورشیدی کوچک، تلاش کرده‌اند سرعت اجرای پروژه‌ها را افزایش دهند. همچنین برنامه‌هایی برای نصب نیروگاه‌های کوچک‌مقیاس در دستگاه‌های دولتی و پشت‌بام‌ها در دستور کار قرار گرفته تا مشارکت عمومی در توسعه تجدیدپذیرها افزایش یابد.

کارشناسان انرژی تأکید دارند که بهره‌گیری کامل از ظرفیت‌های خورشیدی و بادی کشور می‌تواند فشار بر شبکه برق را کاهش دهد، امنیت انرژی را افزایش دهد و بخشی از اهداف بلندمدت توسعه پایدار را محقق کند.