کشتی‌سازی منطبق با محیط دریایی؛ آینده حوزه دریایی و شناخت محیط‌های دریایی باید مبتنی بر فناوری‌های نوین باشد چرا که ظرفیت‌های کشور در این زمینه بسیار بکر و دست‌نخورده است.

به گزارش صنعت‌صنف، محمدحسین شفیعی، پژوهشگر نمونه دریایی در یادداشتی ضمن معرفی خود به بیان ضرورت شناخت محیط دریایی و نقش آن در توسعه فناوری پرداخته است.

تحصیلاتم را در دوره کارشناسی در دانشگاه صنعتی مالک اشتر انجام دادم و سپس در دانشگاه آزاد اسلامی تهران شمال و دانشگاه هرمزگان بندرعباس، تخصص خود را در حوزه اقیانوس‌شناسی ادامه دادم. بعد از پایان تحصیلات نیز در کنار کار در حوزه کشتی‌سازی، فعالیت‌های مرتبط با این رشته را دنبال کردم و اکنون حدود ۱۷ سال است در این زمینه کار می‌کنم.

به طور کلی رشته کشتی‌سازی با شناخت محیط دریا و شرایط مرتبط با آن گره خورده است. بر همین اساس، پس از ورود به حوزه کشتی‌سازی در دوره کارشناسی، ادامه تحصیل در دوره کارشناسی ارشد و سپس دکتری را در زمینه اقیانوس‌شناسی انتخاب کردم تا شناخت دقیق‌تری از محیط‌های دریایی به دست آورم.

درباره ضرورت کشتی‌سازی باید گفت مهم‌ترین اصل در طراحی یک شناور، شناخت کامل محیط است. اگر محیط و شرایط آن به درستی شناخته نشود، طراحی نمی‌تواند متناسب با واقعیت دریا و نیازهای عملیاتی باشد. بنابراین اقیانوس‌شناسی و کشتی‌سازی در ارتباط مستقیم و مکمل یکدیگر قرار دارند.

همان‌طور که در ساخت یک برج، نخستین گام بررسی مقاومت زمین و مطالعه مکانیک خاک است تا مطمئن شوید بستر، توان تحمل سازه را دارد، در کشتی‌سازی نیز همین اصل وجود دارد. یعنی پیش از هر طراحی باید محیط دریایی به‌خوبی شناخته شود. بدون این شناخت، امکان طراحی صحیح و کارآمد وجود ندارد.

این دیدگاه یکی از اصول اساسی در حوزه کشتی‌سازی است که من به شخصه آن را تجربه کرده‌ام و به موفقیت آن باور دارم. یک طراح باید در کنار دانش فنی، به شناخت محیط هم مسلط باشد. به همین دلیل همیشه علاقه‌مند بودم روی این موضوع کار کنم.

البته در کشور ما هنوز در ابتدای مسیر هستیم و شاید در روزهای نخست، این دیدگاه چندان پذیرفته نمی‌شد اما امروز خوشبختانه در راستای همین نگاه، کمیته‌ای با عنوان «کمیته محیط‌شناسی دریا» در دانشکده مهندسی دریایی تشکیل شده تا بتواند به نیازهای واقعی حوزه دریایی در زمینه شناخت محیط پاسخ دهد.

از خاطرات شیرین کاری من این بوده که توانستیم نگاه ضرورت محیط‌شناسی را در حوزه دریایی جا بیندازیم. در ابتدا این دیدگاه چندان جدی گرفته نمی‌شد اما خوشبختانه امروز اهمیت آن پذیرفته شده است.

وقتی به روندهای آینده نگاه می‌کنیم، به‌ویژه چشم‌اندازهایی که تا سال ۲۰۵۰ برای حوزه دریایی ترسیم شده، می‌بینیم همگی با «محیط‌شناسی دریا» پیوند مستقیم دارد؛ از بحث انرژی‌های نو گرفته تا ملاحظات محیط‌ زیستی، همچنین فناوری‌های نوین دریایی. در واقع، پایه و اساس همه این موضوعات شناخت دقیق محیط دریاست.

به باور من، آینده حوزه دریایی باید مبتنی بر فناوری‌های نوین باشد. توصیه‌ام این است که شناخت محیط‌های دریایی بر اساس فناوری‌های آینده انجام شود، چرا که ظرفیت‌های کشور در این زمینه بسیار بکر و دست‌نخورده است.

اگر به حوزه‌های مختلف نگاه کنیم، می‌بینیم شناخت محیط دریایی می‌تواند نقش مهمی در توسعه فناوری داشته باشد؛ چه در صنعت سیار، چه در حوزه نفت و گاز و چه در زمینه انرژی‌های نو. حتی در بخش‌هایی مثل آبزی‌پروری که امروز جایگزین شیلات سنتی شده است، ظرفیت‌های گسترده‌ای وجود دارد.

به جرأت می‌توان گفت در کشور ما شاید کمتر از 5 درصد این ظرفیت‌ها مورد استفاده قرار گرفته و هنوز فرصت‌های فراوانی برای فعالیت و نوآوری در این حوزه‌ها وجود دارد.