پرتودهی خوراک دام در جهت سلامت و پایداری غذایی؛ کاربرد پرتودهی در فرآوری خوراک دام، روشی نوین برای افزایش ایمنی و ماندگاری این محصولات است؛ روشی که می‌تواند تولیدات دامی را کارآمدتر و سلامت زنجیره غذایی را تضمین کند.

به گزارش صنعت‌صنف، کاهش یا حذف سموم، ضدعفونی خوراک دام، افزایش ماندگاری، بهبود قابلیت هضم الیاف گیاهی و فرآوری ضایعات کشاورزی، از مهم‌ترین کاربردهای فناوری هسته‌ای در تهیه خوراک دام به‌شمار می‌روند.

در دهه‌های اخیر، دامپروری به‌عنوان یکی از ارکان تأمین امنیت غذایی و تغذیه انسانی، دچار دگرگونی‌های عمده در مقیاس، ساختار و فناوری شده است. افزایش تقاضا برای محصولات پروتئینی، محدودیت منابع طبیعی، و لزوم بهبود شاخص‌های سلامت عمومی، باعث شده فناوری‌های نوین جایگزین شیوه‌های سنتی شوند.

یکی از این فناوری‌ها که رشد قابل‌توجهی داشته، استفاده از پرتودهی در فرآوری خوراک دام است؛ فرآیندی که با هدف کاهش پاتوژن‌ها، افزایش ماندگاری و بهبود قابلیت هضم مواد غذایی طراحی شده و جایگاه مهمی در کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه یافته است.

خوراک دام در زنجیره تولید پروتئین حیوانی، باید هم از نظر تغذیه‌ای غنی باشد و هم عاری از عوامل بیماری‌زا، قارچ‌ها، باکتری‌ها و ترکیبات سمی. آلودگی‌های زیستی و شیمیایی در خوراک، می‌تواند هم به سلامت دام آسیب بزند و هم از طریق زنجیره غذایی، سلامت انسان را تهدید کند.

بر همین اساس، نهادهای بین‌المللی نظیر FAO ،WHO و IAEA استفاده از فناوری پرتودهی را روشی قابل‌اعتماد در ضدعفونی و کاهش بار میکروبی خوراک دام معرفی کرده‌اند.

در این روش از پرتوهای یونیزان مانند گاما، ایکس یا الکترونی برای غیرفعال‌سازی عوامل بیماری‌زا استفاده می‌شود، بی‌آنکه کیفیت تغذیه‌ای یا ساختار شیمیایی خوراک تغییر جدی کند. افزون بر این، پرتودهی با ایجاد تغییراتی در دیواره سلولی مواد گیاهی، قابلیت هضم آن‌ها را، به‌ویژه برای نشخوارکنندگان، بهبود می‌بخشد.

در ایران، با گسترش دامداری‌های صنعتی و نیاز روزافزون به خوراک ایمن و قابل نگهداری، جای خالی بهره‌گیری از این فناوری بیش از پیش احساس می‌شود.