بررسی‌های امنیتی همراه با ارتباط فرهنگی؛ وظایف ما به ‌عنوان کشور صاحب بندر ایجاب می‌کند که کشتی‌های ورودی را مورد بررسی قرار دهیم تا مطمئن شویم این شناورها، قوانین و مقررات بین‌المللی را رعایت می‌کنند.

به گزارش صنعت‌صنف، احمد سلیمانی، دریایی و افسر نمونه تأمین امنیت دریانوردی در یادداشتی به بیان اهمیت ارتباطات فرهنگی در حین انجام بررسی‌های امنیتی کشتی‌ها پرداخته است.

متولد سال ۱۳۵۷ و ساکن بندر شهید رجایی هستم. از سال ۱۳۸۳ وارد این حوزه شدم. کاری که ما انجام می‌دهیم بیشتر در زمینه اقدامات کنترلی و انطباقی امنیتی در تسهیلات بندری است. ورودم به این کار به بعد از حوادث ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ بازمی‌گردد. پس از آن، سال ۲۰۰۲ «آیین‌نامه بین‌المللی امنیت کشتی و تسهیلات بندری» (ISPS Code) تصویب و از سال ۲۰۰۴ (۱۳۸۳) اجرای آن در بنادر آغاز شد. این آیین‌نامه 2 بخش دارد؛ یکی مربوط به کشتی‌ها و دیگری مربوط به تسهیلات بندری است.

اجرای بخش مربوط به تسهیلات بندری نیازمند نیروهایی بود که در وهله اول به زبان انگلیسی تسلط داشته باشند، زیرا انجام بازرسی‌ها و اقدامات کنترلی بدون آشنایی با زبان امکان‌پذیر نبود. به همین دلیل افسران امنیتی آموزش‌دیده با مدرک تحصیلی مرتبط و تسلط بر زبان انگلیسی وارد این حوزه شدند. من هم با توجه به تحصیلات و اشراف به زبان انگلیسی، در این زمینه فعالیت خود را آغاز کردم.

این آیین‌نامه پس از تصویب، برای اجرا در بنادر کشور به حراست سازمان بنادر و دریانوردی واگذار شد. سازمان بنادر و دریانوردی نیز اقدام به جذب نیروهایی کرد که یکی از اصلی‌ترین شاخص‌ها در روند استخدام آنها، تسلط بر زبان انگلیسی بود. در مصاحبه‌های تخصصی هم همین موضوع اهمیت زیادی داشت، زیرا اجرای دقیق آیین‌نامه نیازمند ارتباط مستقیم با اسناد و مقررات بین‌المللی است.

در حال حاضر نیز علاوه بر تجربه‌ای که طی سال‌ها کسب کرده‌ایم، دانش تخصصی خود را ارتقا داده‌ایم تا بتوانیم این آیین‌نامه را به‌درستی در کشور و در حوزه‌های مربوطه اجرا کنیم.

من تجربه سفر دریایی به‌ معنای حضور و فعالیت طولانی روی کشتی نداشته‌ام، زیرا وظایف من بیشتر به دستورات و مقررات بندری مربوط می‌شود. با این حال، در بنادر مختلف زمانی که کشتی‌های ایرانی توقیف می‌شدند، به ‌عنوان نماینده جمهوری اسلامی ایران در جلسات و مذاکرات حضور پیدا می‌کردم.

وظایف ما به ‌عنوان کشور صاحب بندر ایجاب می‌کند که کشتی‌های ورودی را مورد بررسی قرار دهیم تا مطمئن شویم این شناورها، قوانین و مقررات بین‌المللی را رعایت می‌کنند. در این زمینه بازرسانی تحت عنوان «بازرسان ایمنی کار در دریا» (Workstates) وجود دارند که زیر نظر سازمان بازرسی شناورها فعالیت می‌کنند. وظیفه آنها کنترل مسائل ایمنی و میزان انطباق کشتی‌ها با دستورالعمل‌های بین‌المللی است.

علاوه بر این بخش ایمنی، بُعد دیگری نیز وجود دارد که مربوط به مسائل امنیتی است و آن بخشی است که ما به ‌طور مستقیم بر عهده داریم. وقتی کشتی‌ها وارد بندر می‌شوند، نیروهای ما وظیفه بازرسی آنها را بر عهده دارند. این بازرسی‌ها بر اساس دستورالعمل‌ها و آیین‌نامه‌های بین‌المللی انجام می‌شود تا میزان انطباق کشتی‌ها با الزامات امنیتی مشخص شود. در این روند، موارد مختلفی بررسی می‌شود، از جمله اینکه آیا کشتی نگهبان دارد؟ گواهینامه‌های امنیتی آن معتبر است یا خیر؟ آیا تمرین‌ها و آموزش‌های لازم برای خدمه انجام شده؟ مناطق محدودشده و حساس به‌درستی تحت کنترل هستند و سیستم‌های امنیتی فعالند یا نه؟

هدف از همه این اقدامات این است که اطمینان حاصل شود کشتی‌ها کاملاً منطبق با آیین‌نامه بین‌المللی امنیت کشتی و تسهیلات بندری فعالیت می‌کنند.

یکی از بخش‌های جالب کار ما، فرصت گفت‌وگو با خدمه کشتی‌ها بعد از پایان مراحل بازرسی است. در این دیدارها درباره زندگی‌شان روی دریا، تجربه‌های‌شان در سفرهای طولانی و حتی زندگی خارج از کشتی صحبت می‌کنند و خاطرات جالبی را با ما به اشتراک می‌گذارند.

از آنجا که بسیاری از این گفت‌وگوها به زبان انگلیسی انجام می‌شود، فرصتی فراهم می‌شود تا علاوه بر بررسی‌های امنیتی، ارتباط فرهنگی هم برقرار کنیم. در این گفت‌وگوها من به ‌عنوان نماینده جمهوری اسلامی ایران تلاش می‌کنم درباره فرهنگ و تلاش‌های علمی و دستاوردهای کشورمان توضیح دهم.

یکی از خاطراتی بسیار جالبی که دارم، مربوط به چند وقت پیش است؛ در جریان جنگ تحمیلی ۱۲ روزه، خدمه عربی که روی یکی از کشتی‌ها حضور داشتند با افتخار از ایران یاد می‌کردند. آنها تأکید داشتند ایران تنها کشوری است که در منطقه توان ایستادگی در برابر اسرائیل را دارد؛ موضوعی که حتی بسیاری از کشورهای عربی حاضر به بیان آن نیستند.

این صحبت‌ها برای من نشانه‌ای از جایگاه و قدرت ایران در نگاه دیگر ملت‌ها بود. کاپیتان‌های برخی کشورهای عربی هم در همان روزها صحبت می‌کردند و با افتخار به این موضوع اشاره داشتند. این یکی از شیرین‌ترین خاطرات کاری من است که در ذهنم حک شده است.

منبع: ماهنامه بندر و دریا