بنابر اعلام وزیر صنعت، معدن و تجارت، در نخستین هفته از اجرای طرح جمع‌آوری کالاهای قاچاق ازجمله لوازم یدکی خودرو، بالغ‌بر ۶۰ هزار شناسه کالا برای این نوع لوازم صادر شده است.
به گزارش صنعت‌صنف، علیرضا شاه‌میرزایی، معاون تجارت و خدمات وزارت صمت در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری با اشاره به اینکه جمع‌آوری لوازم‌یدکی تقلبی و قاچاق شامل چند مرحله است، اظهار داشت: در مرحله نخست باید فعالان قطعات یدکی خودرو اعم از تولیدکننده، واردکننده، توزیع‌کننده و خرده‌فروش‌ها در سامانه جامع تجارت ثبت‌نام کنند.
شاه‌میرزایی از ثبت‌نام ۲۷۰ تولیدکننده و بیش از ۴۰ هزار خرده‌فروش در سامانه جامع تجارت تاکنون خبر داد و گفت: باتوجه به جامعه آماری حدود ۷۰ هزار واحد خرده‌فروش لوازم یدکی، ثبت‌نام این میزان تاکنون نیز رقم قابل‌توجهی است.
وی خاطر نشان کرد: در مرحله دوم، کالاها باید شناسه‌دار شوند. در این رابطه هم تاکنون بیش از ۶۰ هزار شناسه کالا برای لوازم‌یدکی خودرو صادرشده که هر یک از این شناسه‌ها مربوط به یک نوع کالا با یک برند و ویژگی خاص است؛ فرآیند شناسه‌دار کردن کالاها بسیار دقیق است تا از کالاهای شبیه به خود متمایز شود. همچنین بیش از ۶۰ هزار شناسه کالا در زمینه قطعات خودرو صادر شده است. طرح ابتدایی مقابله با لوازم‌یدکی قاچاق و تقلبی با دو قلم کالای باتری و کمک‌فنر اجرا می‌شود، اما همزمان شناسه‌گذاری ۵۴ طبقه از گروه کالاهای لوازم‌یدکی نیز شروع‌ شده است. در مجموع گروه‌های کالایی، برای ۳۱۴ طبقه کالا، شناسه‌گذاری در حال انجام است. در دو قلم کالای اعلام شده در طرح، ۱۱۰۰ شناسه برای کمک‌فنر و ۳۸۰۰ شناسه برای باتری موجود است که شامل انواع کالاها و برندهای آن می‌شود.
شاه‌میرزایی ضمن تاکید بر اینکه اصل نبودن یا عدم کیفیت لازم بسیاری از لوازم یدکی خودروها یکی از مسائل اصلی فعلی است، تصریح کرد: بنابراین اگر کالاها با سطوح کیفی مختلف، شناسه‌های متفاوت بگیرند، علاوه بر حل مشکل قاچاق، هدف مهم جلوگیری از تقلب و افزایش کیفیت و استاندارد نیز حاصل می‌شود.
معاون تجارت و خدمات وزارت صمت توضیح داد: در مرحله سوم، کالاها باید کد رهگیری دریافت کنند. کد رهگیری به ازای هر کالا صادر می‌شود، برای نمونه درباره کمک‌فنر، یک میلیون و ۱۰۰ هزار کد رهگیری و برای باتری نیز بیش از ۳۵۰ هزار کد رهگیری صادرشده است که کد رهگیری یکتا است. به این معنی که هر کمک‌فنری با کمک‌فنر دیگر متفاوت است. کد رهگیری علاوه بر اینکه در مبارزه با کالاهای قاچاق و تقلبی می‌تواند مؤثر باشد، برای مصرف‌کننده نیز بسیار مفید است؛ زمانی که مصرف‌کننده باتری خودرو خریداری می‌کند، می‌تواند شناسه کالای درج‌شده را به سامانه پیامکی ارسال کند و سامانه درباره اصالت باتری اطلاع‌رسانی خواهد کرد.
وی افزود: مقابله با قاچاق کار ساده‌ای نیست؛ چرا که بحث چندین میلیارد دلار مطرح است که منافع برخی افراد است؛ ضروری است که با منافع نامشروع مقابله شود تا کسب‌وکارها رونق گیرند؛ البته تنها روش‌های برخوردی جوابگو نیست، بلکه باید انگیزه اقتصادی ایجاد کنیم تا شناسه‌گذاری به نفع فعالان اقتصادی باشد. چنانچه اکثریت از این طرح استقبال کنند، می‌توانیم با اقلیت برخورد کنیم.
معاون تجارت و خدمات وزارت صمت خاطرنشان کرد: تاکنون همراهی اصناف و تولیدکنندگان در این طرح خوب بوده است، ضمن اینکه همراهی رسانه سبب خواهد شد تا دستگاه‌ها با جدیت بیشتری طرح را اجرا کنند و همراهی مردم نیز بیشتر خواهد شد. استقبال مردم از این طرح موجب خواهد شد که خودبه‌خود توزیع‌کننده و تولیدکننده به این سمت حرکت کنند. با دریافت کد رهگیری، «انکارناپذیری» ایجاد خواهیم کرد؛ در حقیقت بدین معنا که تولیدکننده نمی‌تواند تولید خود را انکار کند. همچنین سامانه‌های اینترنتی را تشویق کرده‌ایم که فعالیت‌شان کمک‌کننده به شفافیت توزیع و حتی نظارت بر کار تعمیرکار است.
شاه‌میرزایی خاطرنشان کرد: مردم از طریق سایت‌ها می‌توانند به فروشگاه‌هایی که به‌صورت اینترنتی و زنجیره‌ای ایجادشده‌اند، مراجعه کنند. قطعه به هر نقطه تحویل خواهد شد و امکان نظارت بر تعمیرکاران نیز وجود دارد و می‌توانند نظر خود را درباره عملکرد تعمیرکار ارائه دهند. اگر شناسه‌گذاری اتفاق نمی‌افتاد، این سامانه‌ها قابلیت اجرایی نداشتند؛ درست است که سامانه‌ها بخش‌خصوصی هستند و به مردم خدمات می‌دهند، اما زیرساخت همه این‌ها، سامانه جامع تجارت است و ما بر آن‌ها نظارت داریم.
براساس آمارهای رسمی حدود ۳۳ میلیون خودرو در سراسر کشور وجود دارد که این تعداد خودرو برای نگهداری، نیازمند تعداد بی‌شماری قطعات یدکی هستند و نیاز بازاری معادل ۱۱.۵ میلیارد دلاری در کشور ایجاد کرده‌اند. نکته نگران کننده اینجاست که متأسفانه قریب به ۳۰ درصد (یک‌چهارم) از کل بازار مربوطه، سهم فعالیت‌های غیرقانونی یا همان قاچاق است. بررسی بازار لوازم یدکی خودرو در کشور نشان می‌دهد که طی سال‌های اخیر این بازار دستخوش تغییرات معنادار و البته نگران‌کننده‌ شده که اصلی‌ترین آن افزایش حجم کالاهای قاچاق یا تقلبی است.