کاهش 248 همتی تشکیل سرمایه در دهه 90 شمسی؛ در سال 1390 میزان تشکیل سرمایه 523 هزار میلیارد تومان به نرخ ثابت سال 1395 بوده که این عدد در سال 1401 به 275 هزار میلیارد تومان رسیده است.

به گزارش صنعت‌صنف، رئیس اتاق بازرگانی تهران با ارائه آمار و گزارش‌هایی نسبت به کاهش نرخ تشکیل سرمایه و سیر نزولی جذب سرمایه‌گذاری خارجی هشدار داد و اعلام کرد با این شرایط دستیابی به رشد سالانه 8 درصد که در برنامه هفتم توسعه در نظر گرفته شده است، امکان‌پذیر نیست.

محمود نجفی عرب که در هفتمین نشست هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران سخن می‌گفت با تاکید بر اینکه دستیابی به این هدف نیازمند ابزارهای لازم است، اظهار داشت: در سه برنامه چهارم، پنجم و ششم توسعه، میانگین رشد اقتصادی کشور 1.8 درصد بوده است. بنابراین تحقق رشد اقتصادی 8 درصدی در برنامه هفتم الزامات اساسی ازجمله رشد تشکیل سرمایه و رشد بهره‌وری را طلب می‌کند. تشکیل سرمایه یکی از مهمترین ابزارهای رسیدن به رشد اقتصادی بیان شده در برنامه هفتم است و سهم بخش خصوصی در میزان رشد سالانه تشکیل سرمایه در برنامه 6 درصد در نظر گرفته شده است.

او با بیان اینکه جلسات منظمی در اتاق تهران با حضور اقتصاددانان مطرح کشور برگزار می‌شود، افزود: براساس مسائل مطرح شده در این جلسات، جداولی براساس آمارهای بانک مرکزی درباره میزان سرمایه‌گذاری در 12 سال گذشته به قیمت ثابت سال 1395 تهیه شده که نشان‌دهنده اطلاعات مهمی است. طبیعی است که اگر در کشور افزایش سرمایه رخ ندهد مشکل اشتغال را نمی‌توان حل کرد، تولید ناخالص داخلی را نمی‌توان رشد داد و شاخص‌های دیگر اقتصادی هم بهبود پیدا نخواهد کرد.

نجفی عرب ادامه داد: طبق بررسی‌های صورت گرفته و جداول تدوین شده در سال 1390 میزان تشکیل سرمایه 523 هزار میلیارد تومان به نرخ ثابت سال 1395 بوده که این عدد در سال 1401 به 275 هزار میلیارد تومان رسیده؛ یعنی در طول 12 سال گذشته به‌طور تقریبی به نصف کاهش یافته است.

وی اضافه کرد: همچنین مقایسه جدول تشکیل سرمایه و استهلاک سرمایه، که هر دو به نرخ دفتری است، بیانگر نکات بسیار مهم دیگری است؛ در سال 1390 میزان استهلاک سرمایه در کشور 180 هزار میلیارد تومان بوده که این رقم در سال 1400 به 257 هزار میلیارد تومان رسیده و درواقع نرخ استهلاک سرمایه با تشکیل سرمایه برابر شده است.

رئیس اتاق بازرگانی تهران در ادامه با اشاره به اینکه این شرایط وضعیت بسیار بدی را نشان می‌دهد، گفت: در حال حاضر در برخی از صنایع مانند صنعت سلامت و دارو شاهدیم که میزان نرخ استهلاک سرمایه از تشکیل سرمایه پیشی گرفته است و این را در صنعتی می‌بینیم که باید دائم پویا باشد و به‌روز حرکت کند.

محمود نجفی عرب سپس به موجودی سرمایه هم اشاره کرد و گفت: موجودی سرمایه براساس اعداد دفتری، در سال 1400 حدود 5278 همت بوده است. همچنین طبق بررسی‌های صورت گرفته و جداول تهیه شده، میزان سرمایه‌گذاری در بخش ساختمان و ماشین‌آلات بیشترین حجم سرمایه‌گذاری را در کشور به خود اختصاص می‌دهد اما نکته مهم این است که میزان تشکیل سرمایه در بخش ماشین‌آلات 56 درصد نسبت به سال پایه که 1390 است کاهش پیدا کرده و در بخش ساختمان هم 41 درصد افت داشته است و همه اینها نشان می‌دهد که شرایط اقتصاد اصلا خوب نیست.

آمار دیگری که در ادامه صحبت‌های رییس به آن اشاره شد، میزان جذب سرمایه‌گذاری خارجی بود.

وضعیت جذب سرمایه‌گذاری خارجی دردآور است

رییس اتاق تهران او گفت: از سال 1390 تا 1401 یعنی برابر پایان 2022 میلادی، با کاهش شدید میزان جذب سرمایه‌گذاری خارجی روبه‌رو بوده‌ایم و به جز سال 1396 که به خاطر برجام این عدد به 5 میلیارد دلار رسید، همیشه شاهد افت میزان جذب سرمایه‌گذاری خارجی بوده‌ایم. درواقع برجام که اتفاق افتاد در دوره‌ای کوتاه تحول عظیمی شکل گرفت اما چون دوام پیدا نکرد و شاهد افزایش ادامه‌دار جذب سرمایه‌گذاری خارجی هم نبودیم.

آمار میزان جذب سرمایه‌گذاری خارجی نشان می‌دهد ما در طول 12 سال حداکثر در یک سال توانسته‌ایم 5 میلیارد دلار سرمایه خارجی جذب کنیم که این عدد در سال 1401 به 1.5 میلیارد دلار رسیده که عدد پایینی است. اگر میزان جذب سرمایه‌گذاری خارجی کشور را با کشورهای منطقه مقایسه کنیم متوجه می‌شویم که ما چقدر شرایط بدی را تجربه می‌کنیم. در کشورهای منطقه ارقام 70 تا 110 میلیارد دلار جذب سرمایه‌گذاری خارجی صورت گرفته و وضعیت جذب سرمایه‌گذاری خارجی در کشور ما دردآور است.

محمود نجفی عرب با اشاره به اینکه باید به فکر ارائه راه‌حل و خروج از بحران‌ها بود، گفت:‌ ما همه در یک کشتی نشسته‌ایم؛ فرزندان همه ما باید کار مناسب و زندگی خوب داشته باشند و نباید گرفتار مشکلات تامین معیشت شوند. من از همه اعضای هیات نمایندگان دعوت می‌کنم در جلسات کارشناسی که با حضور اقتصاددانان برگزار می‌شود، شرکت کنند تا با مشورت هم به این سوال پاسخ دهیم که چه باید بکنیم و چگونه می‌توانیم به راهکارهای عملی برسیم.

او ادامه داد: اگر می‌خواهیم به رشد 8 درصدی برسیم باید سالانه حدود 70 تا 80 میلیارد دلار جذب سرمایه‌گذاری خارجی داشته باشیم و اگر این میزان تحقق پیدا نکند به این رشد نخواهیم رسید. شنیده‌ام که بانک مرکزی برای رسیدن به رشد 8 درصدی عدد جذب سرمایه‌گذاری خارجی را 200 میلیارد دلار سالانه درنظر گرفته است. سازمان برنامه این عدد را بین 70 تا 80 میلیارد دلار و وزارت اقتصاد هم 100 میلیارد دلار برآورد کرده‌اند.

رئیس اتاق بازرگانی تهران در پایان سخنان خود با تاکید بر اینکه پیشرفت و توسعه اقتصادی کشور مهمترین هدف ماست، خاطرنشان کرد: بخش خصوصی تهران حدود 30 درصد تولید ناخالص داخلی کشور را در اختیار دارد و صنایع مختلفی در استان شکل گرفته و فعالیت می‌کنند. ما به‌عنوان اتاق بازرگانی تهران باید برای بهبود وضعیت رشد اقتصادی در کشور، تدابیر لازم را بیندیشیم و در قالب پیشنهادهای عملی با مشخص کردن بایدها و نبایدها به سیاستگذاران عرضه کنیم. باتوجه به ناترازی انرژی مانند گاز، برق و آب شرایط بسیار سخت است اما ما در اتاق تهران آماده‌ایم که کمک کنیم تا نقشه راه کشور برای دستیابی به هدفگذاری 8 درصدی تدوین و تهیه شود.

در ادامه این جلسه، گزارش حسابرس مستقل و بازرس قانونی به انضمام صورت‌های مالی منتهی به 29 اسفند سال 1401 و همچنین گزارش تفریغ بودجه سال 1401 اتاق تهران قرائت شد که هر دو این گزارش‌ها به رای‌گیری گذاشته شد و به اتفاق آرا به تصویب رسید.