بانک مرکزی در تجارت دخالت می‌کند؛ متأسفانه سیاست‌گذاری ارزی در سیاست‌گذاری تجاری مداخله می‌کند و این موضوع دست ما نیست.

به گزارش صنعت‌صنف، رئیس سازمان توسعه تجارت در واکنش به سوءاستفاده واردکنندگان موبایل لوکس از اضافه شدن تدریجی کالاهای زیرمجموعه فلزات رنگین به فهرست ردیف تعرفه‌های مشمول بازگشت صد درصدی ارز گفت: متأسفانه سیاست‌های ارزی و تجاری هماهنگ نیست.

بنابر اعلام تسنیم، یکی از چالش‌های ارزی، تجاری کشور رویه واردات در برابر صادرات خود است. گفتنی است عمده کالاهایی که از طریق این رویه وارد کشور می‌شوند کالاهایی هستند که جنبه لوکس دارند و عموم مردم توان دسترسی به آنها را ندارند. به عنوان نمونه در سال جاری بیش از 1 میلیارد دلار از رویه واردات در برابر صادرات خود، گوشی‌های تلفن همراه لوکس به کشور وارد شده‌اند.

لازم به ذکر است طی حدود دو سال اخیر به خصوص در سال 1402، اخبار متعددی درباره واردات کالاهایی همچون شمش طلا و تلفن‌های همراه لوکس آمریکایی از محل ارز حاصل از صادرات کالا به گوش می‌رسید. یکی از اقلام صادراتی که در ظاهر از بخشی از ارز حاصل از صادرات آن برای واردات آیفون‌های آمریکایی استفاده شده «مس» بوده است. مس که از دیرباز به عنوان یک کالای استراتژیک و حیاتی در صنایع داخلی ایران شناخته می‌شود، با رشد قیمت‌های جهانی، تأثیرات مستقیمی بر بازارهای داخلی، به ویژه بازار مسکن، بر جای گذاشته است.

اما یکی از اشکالاتی که در فرایند بازگشت ارز صارداتی دیده شد، ابلاغ تدریجی ردیف تعرفه‌های مشمول بازگشت صد درصدی ارز به سامانه رسمی بوده‌اند. به عبارت دیگر در طی 2 سال از ابلاغ مصوبه هیئت وزیران در آذرماه 1401 از مصوبه بازگشت ارزهای صادراتی در حوزه فولاد و فلزات رنگین شاهد بودیم در سه یا چهار دوره مختلف زمانی ردیف تعرفه‌های مشمول صد درصدی ارز به سامانه رسمی، به صورت تدریجی و پراکنده به فهرست اولیه اضافه شدند.

در واقع امکان واردات کالاهای غیر مرتبط زنجیره ارزش از محل صادرات خود فلزات رنگی برای کالاهای مشمول این فهرست وجود نداشت، اما با ابلاغ تدریجی و پراکنده ردیف تعرفه‌های مشمول زمینه برای سودجویی برخی فعالان اقتصادی برای بازی با تعرفه‌ها جهت صادرات فلزات رنگی و واردات کالاهای غیر مرتبط با زنجیره ارزش فراهم شد.

به عنوان نمونه در تیرماه 1402، کاتُد مس از مجموعه فلزات رنگین مشمول بازگشت صد درصدی ارز به سامانه رسمی شد و در همان دوره، صادرکنندگان با صادرات مفتول مسی اقدام به واردات تلفن همراه کردند. مدتی بعد مفتول‌های مسی 8 میلی‌متری نیز مشمول بازگشت صد درصدی ارز به سامانه رسمی شد، در آبان 1403 نیز برخی ردیف تعرفه‌های مرتبط با مفتول مس به فهرست اولیه اضافه شدند. این در حالی است که هم اکنون با صادرات کالاهایی مثل میله مسی فرایند واردات تلفن همراه ادامه دارد.

محمدعلی دهقان دهنوی، رئیس سازمان توسعه تجارت درباره اینکه چرا ردیف تعرفه‌های کالاهای زیرمجموعه فلزات رنگین به تدریج به فهرست ردیف تعرفه‌های مشمول بازگشت ارز صد درصدی اضافه می‌شوند که فرصت سودجویی را برای برخی فراهم کند، گفت: متأسفانه سیاست‌گذاری ارزی در سیاست‌گذاری تجاری مداخله می‌کند و این موضوع دست ما نیست.

وی افزود: متأسفانه مداخله بانک مرکزی در تجارت، این مشکلات را ایجاد می‌کند.