بالاخره پس از چند سال وعده، سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور در اقدامی ضروری، فهرست غیرروانشناسان فاقد مجوز را برای اطلاع مردم منتشر کرد.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی صنعت‌صنف، رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور، با اشاره به فهرست اسامی «غیرروانشناسان فاقد مجوز» که توسط این سازمان منتشر شد گفت: افرادی به‌عنوان حامی این افراد، تهدیدهایی را علیه کسانی که در این حوزه (انتشار اسامی غیرروانشناسان) فعالیت می‌کنند، انجام داده‌اند در حالی که این اقدام مطالبه‌ای مردمی است و مردم می‌گویند چرا زودتر از اینها این فهرست را منتشر نکردید؟ به این افراد اعلام می‌کنیم شما هم منافع خود را کنار گذاشته و از این جریان فراگیر (انتشار اسامی) حمایت کنید.

محمد حاتمی در نشست خبری خود که با محوریت پاسخ به سوالات پیرامون انتشار فهرست روانشناس‌نماها برگزار شد، با اشاره به لیست منتشر شده از اسامی غیرروانشناسان فاقد مجوز، اظهار داشت: پس از انتشار این لیست برخی اقرار کردند و گفتند نمی‌دانستند. اکنون صفحات خود را اصلاح کرده‌اند، اگر این کار اصلاحی انجام شود به نظر می‌رسد می‌توان اسامی این افراد را از سایت سازمان حذف کرد چراکه نگاه ما به این امر اصلاحی است و هدفمان اطلاع‌رسانی به مردم است.

وی افزود: خیلی‌ها صفحات خود را تغییر داده‌اند، این هم خوب هست و اگر دیگر در این حوزه فعالیت نکنند برای ما ارزشمند است.

رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور با بیان اینکه به نظر می‌رسد باید شورای هماهنگی ملی برای نظارت بر غیرروانشناسان فاقد مجوز ایجاد شود، تصریح کرد: در حال حاضر با بررسی‌های انجام شده متوجه شدیم ۱۰۰ نفر از این اسامی پیج‌های منتشر شده مجموعا ۳۵ میلیون فالوئر دارند. ارگان‌های دیگر باید به نظارت تخصصی سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور را روی این پیج ها توجه کند.

حاتمی با اشاره به فعالیت روانشناس نماها در حیطه کنکور، ادامه داد: رانت‌های کنکوری‌ها بسیار قوی‌تر است اما برای این موضوع هم برنامه داریم.

رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور با بیان اینکه بزرگترین گلایه ما از نهادهای دولتی است که به افرادی که صلاحیت ندارند مجوز فعالیت می‌دهد، گفت: ارگان‌ها تخصصی به موضوع روانشناسی نگاه نمی‌کنند بلکه نگاه تکلیفی دارند و مجوز راه‌اندازی مرکز  به این افراد می‌دهند و این افراد با این مجوزها به مردم آسیب می‌زنند.

وی با اشاره به انتشار اسامی افراد غیرروانشناس گفت: ما قصد توهین به افراد را نداشتیم و تنها اطلاع‌رسانی کردیم. این اسامی هیچ کدام مدرک در حوزه روانشناسی ندارند.

«ف.ه» روانشناس نیست

وی در پاسخ به سوالی درباره فعالیت دکتر ف. ه اظهار کرد: بعضا یک فرهنگ غیرایرانی توسط این افراد خارج‌نشین در صحبت‌هایشان بیان می‌شود که این امر جفا  بر مردم است و هرکسی که روانشناس نباشد و مطالب ایشان بعضا غیرعلمی و غیرفرهنگی است و این امر جفا بر مردم است. نمی‌توان گفت چون در خارج از کشور سخنرانی دارند و تحصیل کرده‌اند نباید اسامی آنها منتشر شود. دنیای فعلی دهکده جهانی است و مرز فیزیکی نداریم و دایره فعالیت این فرد نیز به‌دلیل نفوذ حرف‌هایشان، در ایران است و نوع بیان ایشان تاثیرگذار است و ما به ایشان توهینی نکردیم  و برایمان قابل احترام هستند.

رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور در بخش دیگر سخنان خود با اشاره به تفاهم این سازمان با سازمان بهزیستی درباره دادن مجوز مرکز مشاوره، تصریح کرد: افرادی که قبل از تاریخ اول آذر ۱۳۹۹ پروانه مرکز روانشناسی و مشاوره از بهزیستی داشته‌اند، پروانه آنها محفوظ است و فقط باید به سازمان نظام روانشناسی و مشاوره مراجعه کرده و پرونده‌ای برای پروانه فردی تشکیل دهند اما اگر بعد از این تاریخ از بهزیستی، مجوز دریافت کرده‌اند به این معنا است که بهزیستی خطا کرده است.

مدعیان تحصیلات روانشناسی ندارند

حاتمی در پاسخ به سوال ایسنا مبنی بر اینکه بعضا افرادی که اسامی آنها در لیست غیرروانشناسان فاقد مجوز منتشر شد مدعی هستند که کار درمانی به معنای حضور مراجع در اتاق درمان انجام نمی‌دهند و تنها مطالب مفیدی را در صفحات خود به اشتراک می‌گذارند، تصریح کرد: صرف به اشتراک گذاشتن مطالب خوب و علمی و مفید ایرادی ندارد اما اینکه ابتدا مطالب مفید منتشر شود، سپس کلاس آموزشی برگزار شده، خدمات مشاوره ارائه شود و کار به اتاق درمان کشیده شود، اشکال دارد و این افرادی که اسامی آنها منتشر شد هیچ تحصیلات روانشناسی ندارند.

وی همچنین در پاسخ به دیگری مبنی بر اینکه ع.ش با انتشار بیانیه‌ای از انجمن توسعه فردی و سازمانی کشور مدعی شده است که‌ فعالیت افراد این انجمن با مجوز وزارت کار است و سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور در صلاحیتی نیست که فعالیت این افراد را غیرقانونی بداند، تصریح کرد: بسیاری از ارگان‌ها اقدام به دادن مجوز می‌کنند. مجوز دادن به معنای اینکه فرد می‌تواند فعالیت روانی انجام دهد نیست چراکه افراد برای فعالیت در حوزه روانشناسی و مشاوره باید از سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور پروانه فردی بگیرند و بدون در نظر گرفتن مجوز انجمن‌ها، ما به نوع فعالیت افراد توجه داریم که اگر فعالیت آنها در حیطه روانشناسی و مشاوره است باید از سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور پروانه فعالیت فردی داشته باشند.

رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه بعضا افرادی که مدرکی در حوزه روانشناسی دارند، مطرح می‌کنند که بررسی صلاحیت آنها در کمیسیون‌های تخصصی این سازمان برای گرفتن پروانه فعالیت سلیقه‌ای اعمال می‌شود و گرچه این افراد متخصص‌اند اما از نظر سازمان صلاحیت ندارند، توضیح داد: قطعا اساتید دانشگاه حاضر در کمیسیون‌های تخصصی سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور صاحب صلاحیت هستند. این افراد استاد دانشگاه هستند. بعضا پیش می‌آید وقتی افراد نمی‌توانند از مرحله‌ای عبور کنند و پروانه صلاحیت دریافت کنند چنین حرف‌هایی را علیه کمیسیون‌ها عنوان می‌کنند. هرچند بنده نمی‌خواهم نسبت به این موضوع دفاع کنم چراکه امکان دارد در کمیسیون‌ها بعضا سلیقه‌ای برخورد شود و سوالاتی غیراستاندارد از مراجعان پرسید شود اما نمی‌توان به طور کلی اساتید کمیسیون‌ها را صاحب صلاحیت ندانست.

حاتمی در پاسخ به سوالی درباره فعالیت یکی از روانشناس‌نماها نیز تصریح کرد: دکتر م.الف پیش از انتشار لیست غیرروانشناسان فاقد مجوز، در سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور پرونده داشتند و قبلا تعهد داده بودند که در حوزه روانشناسی فعالیت نکنند اما تاکنون در عین حالی که هیچ مدرکی در حوزه روانشناسی ندارند، در این حوزه فعالیت کرده‌اند.

61 روان‌شناس‌نما در فهرست دوم

حاتمی در ادامه از انتشار لیست دوم روان‌شناس‌نماها با ۶۱ روان‌شناس‌نما و ۳۲ صفحه که صورت غیرقانونی در حیطه روان‌شناسی در حال فعالیت هستند، خبر داد.

رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور در بخش دیگر سخنان خود با اشاره به اینکه بعضا غیرروانشناسان فاقد مجوز که برایشان در سازمان پرونده تشکیل شده و به دادگاه معرفی شده‌اند، از دادگاه‌ها تبرئه می‌شوند، تصریح کرد: برای مثال ما از آقای ش.الف شکایت کردیم چراکه وی فقط فوق دیپلم مکانیک داشت و فعالیت مشاوره و روانشناسی انجام می‌داد اما به‌دلیل لابی‌گری‌ها از دادگاه تبرئه گرفت. 

از سوی دیگر برخی افراد از طریق کانال‌ها و ارتباط‌هایی که صدا و سیما در جریان آن نبوده به صدا و سیما ورود کرده و برنامه داشته‌اند. بَلبَشو وجود داشت و با پاندمی کووید ۱۹ این مساله تشدید شد. این غیرروانشناسان فاقد مجوز مثل قارچ در فضای مجازی فعالیت کرده و مشاوره می‌دادند و آسیب های اجتماعی و روانی افراد افزایش یافت.

حاتمی با بیان اینکه در این راستا نامه‌های زیادی به ارگان‌های مختلف زدیم و مکاتبات مختلفی انجام دادیم و چون نتیجه‌ای نگرفتیم درنهایت کار را به مردم واگذار کردیم و لیست اسامی غیرروانشناسان فاقد مجوز را منتشر کرده و مسائل را با مردم در میان گذاشتیم، توضیح داد: هدفمان اطلاع رسانی بود. پنج ماه پیش از انتشار اسامی نیز دائما در مصاحبه‌ها اعلام کردیم که درصدد انتشار این لیست هستیم تا برای افراد غیرروانشناس فاقد مجوز زمینه سازی شود و اگر مایل هستند قبل از انتشار اسامی مسائل را حل کنند. اینطور نبود که لیستی تهیه کنیم تا این افراد را به اصطلاح بزنیم. سه سال شب و روز زحمت کشیدیم برای احصاء این اسامی و به این افراد زنگ زدیم تا به آنها اطلاع دهیم فعالیت آنها غیرقانونی است. برخی جواب نداده و به سازمان نمی‌آمدند. ما اصل را بر پیشگیری و تعامل گذاشتیم تا مساله حل شود اما با پیچیده شدن مساله کار را به مردم واگذار کردیم.

وی با بیان اینکه جایگاه سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور رسمی و قانونی است و در تمام کشورهای دنیا اینگونه است که برای حوزه سلامت روان تشکیلاتی وجود دارد، ادامه داد: هر کسی در حوزه سلامت روان فعالیت می‌کند باید ضوابط  قانونی آن را رعایت کند. برخی کشور ها مثل آلمان بسیار قوانین سخت گیرانه‌ای در این حیطه دارند و افراد باید از فیلترهای تخصصی عبور کنند تا بتواند فعالیت روانشناسی انجام دهند.  مطابق با قانون تشکیل سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور که توسط مجلس تصویب شده است، روانشناس کسی است که حداقل فوق لیسانس روانشناسی و مشاوره را در یکی از گرایش‌ها داشته باشد و مدرک تحصیلی داخلی یا خارجی او توسط وزارت علوم و یا بهداشت تائید شده باشد.

وی در عین حال تاکید کرد که  لفظ روانشناس و مشاوره برای افرادی که فارغ التحصیل این رشته هستند جایز نیست افزود: اینکه فردی پس از گرفتن مدرک برای خودش از لفظ روانشناس استفاده کند جایز نیست. افراد باید پس از فارغ التحصیلی کارورزی رفته و پس از گذراندن دوره کارورزی صلاحیت آنها در کمیسیون های تخصصی سازمان  بررسی شود تا در صورت داشتن صلاحیت به آنها پروانه داده شود.

به گفته حاتمی، قانون تشکیل سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور به این سازمان اجازه داده است که استانداردهای لازم برای فعالیت در حرفه روانشناسی را مشخص کرده و بر اساس استانداردها به افراد برای فعالیت حرفه‌ای مجوز دهد.

وی با تاکید بر اینکه نظارت بر فعالیت‌ در حیطه روانشناسی بر عهده سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور است، این را هم گفت که این‌ نظارت محدود به دادن پروانه نمی‌شود و این سازمان می‌تواند در مسائلی نظیر انتشار یک فیلم یا صوت که سلامت روان مردم را به مخاطره می‌اندازد ورود کند.

رییس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور در بخش دیگر سخنان خود با عذر خواهی از مردم به دلیل تاخیر در انتشار اسامی غیرروانشناسان فاقد مجوز، خطاب به مردم افزود: این فهرست باید زودتر منتشر می‌شد. مردم قصور ما را بپذیرند. ما تلاش کردیم این مساله را توسط نهادهای مسئول حل کنیم اما به بن بست رسیدیم  و تمام راه ها را رفتیم اما برخی نهادهای دولتی که باید در کنار و همراه ما باشند به این غیرروانشناسان مجوز فعالیت دادند.

حاتمی در ادامه تاکید کرد: غیرروانشناسان فاقد مجوز با کلمات فریبنده و زیبا و براساس نیازهای مردم مطالبی را بیان می‌کنند که پروسه درمان را به تاخیر می‌اندازند چراکه برای مثال اگر کسی افسردگی قابل حل داشته باشد، با مراجعه به این‌ غیر روانشناسان و با شنیدن کلمات زیبا سرگرم شده و نهایتا اختلال مزمن می‌گیرد چراکه از پروسه درمان عقب می‌افتاد. این افراد آسیب های روانی را با بی‌تخصصی خود افزایش می‌دهند.

عرفان‌های نوظهور و کوچینگ

وی در ادامه با اشاره به فعالیت افراد غیرروانشناس فاقد مجوز تحت عنوان انرژی درمانی، عرفان‌های نوظهور، کوچینگ تصریح کرد: در قالب این اصطلاح‌ها، افراد مطالب روانشناسی را عنوان می‌کنند و نمی‌توان گفت فعالیت آنها غیرروانشناسی است.  بعضا در مواردی افرادی که تحت درمان روانشناس متخصص قرار گرفته‌اند و مطلبی یاد گرفته و یا کتابی خوانده‌اند در فضای مجازی به مردم خدمات روانشناسی ارائه می‌کنند.

حاتمی ادامه داد: کسی که مهندس یا پزشک است و روانشناس نیست و روی باورها، اندیشه و فکر مردم کار می‌کند و برای تغییر این باورها از پروسه روانشناختی مثل اعتماد به نفس استفاده می‌کند، آیا دخالت در کار روانشناسان و مشاوران نکرده است؟. آیا این اقدام بی اعتبار کردن کار ما نیست؟ این اقدامات فریبنده است و سوء استفاده از نیازهای مردم است و ما در قبال این مساله مسئولیت داریم.

رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور در پایان سخنان خود با اشاره به ضرورت تحت پوشش بیمه قرار گرفتن خدمات روانشناسی و مشاوره، تاکید کرد: مردم شدیدا به خدمات روانشناسی و مشاوره نیاز دارند اما تمکن مالی آن را ندارند. برخی از این افراد غیرروانشناس با سوءاستفاده از این امر صفحه ارائه خدمات رایگان روانشناسی زده و مطالبی را به مردم گفته‌اند و وقتی فالوئر جمع کردند از اعتماد مردم سوءاستفاده کردند. ما در شرایط بحران هستیم و با توجه به اینکه قانون برنامه ششم توسعه نیز به تحت پوشش بیمه قرار گرفتن خدمات روانشناسی و مشاوره تصریح دارد، از دولت می‌خواهم بیمه‌های پایه و تکمیلی را برای این خدمات وضع کند.

فهرست کامل افراد غیرروانشناس فاقد مجوز