احیای لنج و حرا با اسم رمز سرزورزوما؛ کارگاه لنج‌سازی در گوران روز به روز در حال نابودی است و از 5 یا 6 کارگاهی که هر کدام 20 تا 30 فروند لنج در سال می‌ساختند اکنون فقط یک کارگاه فعال است که در نهایت سالی 2 یا 3 شناور می‌سازند.

به گزارش صنعت‌صنف، مدیرعامل شرکت تعاونی روستایی گوران با بیان این مطلب در حاشیه برگزاری نمایشگاه سرزورزوما اظهار داشت: گوران یکی از قدیمی‌‌ترین روستاهای جزیره قشم است و ما از بدو تشکیل تعاونی همیشه این دغدغه را داشتیم که چطور بتوانیم روستا را به مردم و مسافران منطقه معرفی کنیم.

علی پوزن افزود: به این نتیجه رسیدیم که چون دانش سنتی لنج‌سازی در یونسکو به عنوان «میراث ناملموس در خطر ایران» ثبت شده، این ثبت تلنگری در ذهن ما ایجاد کرد که ما یک صنعتی داریم که روز به روز در حال نابودی است چون قبلا 5 یا 6 کارگاه در گوران بودند که هر کدام 20 تا 30 فروند لنج در سال می‌ساختند اما تعدادشان به 2 کارگاه و در حال حاضر فقط یک کارگاه کاهش یافته که در نهایت سالی 2 یا 3 شناور می‌سازند.

پوزن اضافه کرد: این تلنگر بود که ما در جهت حفظ این میراث یک سری اقداماتی انجام بدهیم بنابراین با ژئوپارک جهانی قشم ارتباط گرفتیم و ژئوپارک ۵ هکتار زمین به موزه گوران اختصاص داد. سپس ما یک شرکت تعاونی برای مردم روستا تاسیس کردیم که ابتدا ۳۹ نفر از مردم روستا عضو آن شدند و در سال 1398 هم ۶۰ نفر جدید عضو تعاونی شدند و هم اکنون ۹۹ نفر عضو داریم.

مدیرعامل شرکت تعاونی روستایی گوران ادامه داد: همزمان متوجه شدیم که آژانس همکاری‌های بین‌المللی ژاپن (جایکا) در قشم حضور دارد و مشغول طراحی طرح توسعه قشم و تبدیل آن به جزیره‌ای به سبک «اکو آیلند» است. لذا با آنها ارتباط گرفتیم و پس از یک سال مذاکره آنها پروژه «موزه گوران» را به عنوان پایلوت طرح‌هایشان در نظر گرفتند و با حمایت‌های مالی و فکری و آموزش های آنها و مشارکت مردم منطقه، قایق‌های چوبی موسوم به «ماشوف» که از بین رفته بود را بازسازی کردیم.

علی پوزن تصریح کرد: همچنین قایقی به نام «ترتری» که کاربری آن صیادی بود را برای قایق گردشگری طراحی کردیم و به موازات آن از سه هزار نفر از مردم و مسافرانی که برای بازدید و گردشگری آمده بودند نظرسنجی کردیم تا توقع آنها را بررسی و سطح‌سنجی کنیم. قرار شد از لنج‌ها هم به عنوان کافه رستوران یا محل اقامت استفاده کنیم.

پوزن افزود: پس از آشنایی با مجموعه طراحی استودیو چهار از آنها خواستیم یک سری کلبه برای اقامت مسافران طراحی کنند که با مشخصات بومی منطقه سازگار باشد و بعد تصمیم گرفتیم به جای اینکه اقامتگاه‌های جنگل حرا را با اسامی متداولی مثل جنگل عشاق و... که پیشنهاد شده بود نامگذاری شود را با اسم بومی منطقه یعنی سرزورزوما جایگزین کنیم.

بنابر اعلام بندر و دریا، مدیرعامل شرکت تعاونی روستای گوران خاطرنشان کرد: در جلساتی که داشتیم متوجه شدیم تهدید مهم منطقه فرسایش و نابودی جنگل‌های حرا است که به طور کلی عامل انسانی دارد. چرا که سرعت حرکت قایق‌های گردشگری یا صیادی منطقه می‌تواند بستر گلی پای درختان را به مرور تحلیل ببرد و درختان جنگلی را صف به صف خشک کرده و به مرور جنگل را نابود سازد.

پوزن اضافه کرد: ما متوجه این موضوع شدیم؛ بنابراین مشاور ما راهکاری پیشنهاد داد که نرده‌های چوبی را مثل دیگر نقاط مشابه دنیا نصب کنیم و سال اول 200 نهال حرا کاشتیم و سال بعد 250 نهال و بعد به هزار و 5 هزار نهال رسید و در نهایت سال گذشته ما 75 هزار نهال حرا در محل کاشتیم و هم اکنون 80 هزار نهال حرا در محل سرزورزوما غرس شده است.

گفتنی است نمایشگاه «سَرزورزوما» از روز جمعه 22 فروردین‌ماه 1404 با گردآورندگی یاسمن اسماعیلی و کیمیا امینی و به همت استودیو چهار و شرکت تعاونی روستایی گوران با همکاری کمیته ملی موزه‌های ایران (ایکوم)، سازمان منطقه آزاد جزیره قشم، صندوق اعتباری هنر و فرهنگسرای نیاوران در گالری شماره 2 افتتاح شد و تا جمعه 29 فروردین ادامه دارد.

«سرزورزوما»، باریکه‌ای شنی در دل ذخیره‌گاه زیست‌کره حرا در هم‌جواری روستای گوران، در جزیره قشم است. این پروژه در سال 1398 آغاز شد و هدف نخست، طراحی استراحتگاه‌های اکوتوریستی بود، اما با توجه به نگرانی‌ها درباره فرسایش ساحلی درختان حرا، اولویت پروژه، بر احیای زیست‌محیطی منطقه با تلفیق الگوهای کاشت سنتی و دانش روز قرار گرفت.

نمایشگاه «سرزورزوما» شامل آثاری با موضوعات پرورش، کاشت و برداشت نهال (16 عکس)، ساخت استراحتگاه سرزورزوما (13 عکس)، پاویون سرزورزوما که به مدت 4 ماه در بینال شیکاگو به نمایش درآمده (7 عکس)، ذخیره‌گاه زیست‌کره حرا و درخت حرا (چاپ لیزر روی چوب)، کاشت 75000 نهال و استراحتگاه‌های سرزورزوما (چاپ لیزر روی چوب)، پاویون سرزورزوما، دو بندر قایق‌سازی چوبی در یک قاب (گوران تا راک لند)، فیلم کوتاه و صدای ضبط شده از فرآیند کاشت با مشارکت مردمی (پخش با پروژکشن) است.