ایران یکی از بازیگران کلیدی در بازار میوه روسیه است و به افزایش حضور خود در روسیه هم به طور مستقیم و هم از طریق واسطه‌هایی از کشور جمهوری آذربایجان ادامه می‌دهد. 

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی صنعت‌صنف، در شانزدهمین جلسه کمیسیون کشاورزی و صنایع تبدیلی اتاق تهران، آثار جنگ روسیه و اوکراین بر امنیت غذایی جهان و فرصت‌ها و چالش‌های پیش‌روی ایران مورد نقد و بررسی قرار گرفت

رئیس کمیسیون کشاورزی و صنایع تبدیلی اتاق تهران در این جلسه در گزارشی با اشاره به اینکه طی 30 سال گذشته، کشورهای روسیه، اوکراین و قزاقستان صادرکنندگان عمده برخی غلات و دانه‌های روغنی در سطح بین‌المللی بوده‌اند، گفت: آمارها نشان می‌دهد که بحران رخ داده میان این دو کشور، تاثیر زیادی بر کاهش عرضه و افزایش قیمت این محصولات در جهان خواهد داشت چراکه نه تنها صادرات این دو کشور به اروپا و دیگر نقاط جهان محدود خواهد شد بلکه به‌دلیل سیاست اقتصادی جنگی و تحریم‌ها، مقامات اقتصادی دو کشور از صادرات این محصولات به دلیل نیاز داخلی خودداری خواهند کرد، بنابراین کمبود عرضه می‌تواند بستر را برای افزایش قیمت این محصولات استراتژیک فراهم آورد.

کاوه زرگران در ادامه، با بیان اینکه در سال 2020، حجم واردات میوه به روسیه به 5.2 میلیارد دلار رسید که بالاترین رقم از سال 2015 است، افزود: برآورد EastFruit این است که ایران در حال حاضر سومین تامین‌کننده بزرگ محصولات تازه به روسیه پس از ترکیه و اکوادور است.

زرگران پس از تشریح وضعیت تولید و تجارت انواع غلات، دانه‌های روغنی و نیز کود و سموم کشاورزی از سوی روسیه و اوکراین، یادآور شد که ارزیابی اولیه فائو نشان می‌دهد که در نتیجه درگیری نظامی میان این دو کشور، 20 تا 30 درصد از مناطق زیر کشت غلات زمستانه، ذرت و تخمه آفتابگردان در اوکراین، یا کاشته نمی‌شود یا برداشت نشده باقی می‌ماند.

رئیس کمیسیون کشاورزی و صنایع تبدیلی اتاق تهران افزود: منابع معتبر بین‌المللی اعلام کرده‌اند که در صورت تداوم جنگ روسیه و اوکراین، صادرات حدود 60 میلیون تن گندم، 38 میلیون ذرت و 10.5 میلیون تن جو به بازارهای جهانی با چالش جدی روبه‌رو می‌شود.

صادرات آرد و عبور موقت گندم

زرگران در ادامه به وضعیت تجارت ایران و روسیه اشاره کرد و با بیان اینکه در سال 1400، مجموع واردات ایران از روسیه، 3 میلیون و 778 هزار تن به ارزش یک میلیارد و 556 میلیون دلار بوده که از این میزان حدود 3 میلیون و 351 هزار تن به ارزش یک میلیارد و 347 هزار دلار مربوط به محصولات کشاورزی و غذایی بوده است.

به گفته وی در این مدت 99 درصد وزنی و 97 درصد ارزش واردات محصولات کشاورزی و غذایی ایران از روسیه، متعلق به جهار قلم گندم، جو، ذرت و روغن آفتابگردان بوده‌ است.

عضو هیات نمایندگان اتاق تهران سپس به اشاره به اینکه در سال گذشته، 56 درصد وزنی و 60 درصد ارزشی صادرات غیرنفتی ایران به روسیه، مربوط به محصولات کشاورزی و غذایی بوده است، افزود: عمده کالاهای صادراتی ایران به روسیه، محصولات کشاورزی است که به ترتیب شامل انوع میوه و خشکبار، صیفی‌جات، آبزیان، لبنیات و همچنین گل و گیاه است.

زرگران در عین حال یادآور شد که بر اساس داده‌های گمرک ایران، طی سال گذشته، از مجموع 109 هزار تن به ارزش 69 میلیون دلار صادرات محصولات غیرنفتی ایران به اوکراین، کمتر از 5 هزار تن به ارزش 3 میلیون دلار مربوط به محصولات کشاورزی و غذایی بوده است.

وی افزود: واردات ایران از اوکراین نیز طی این سال، 175 هزار تن به ارزش 112 میلیون دلار بوده که از این میزان حدود 172 هزار تن به ارزش 95 میلیون دلار مربوط به محصولات کشاورزی و غذایی بوده است.

رئیس کمیسیون کشاورزی و صنایع تبدیلی اتاق تهران سپس به فرصت‌ها و چالش‌های پیش روی بخش کشاورزی ایران در سال 1401 اشاره کرد و صادرات محصولات کشاورزی و غذایی به روسیه، استفاده از ظرفیت صنایعی نظیر آرد و شرایط عبور موقت گندم و صادرات را به عنوان فرصت برای ایران یاد کرد.

وی افزایش قیمت انرژی را فرصتی بسیار خوب برای بازگشت ایران به بازارهای جهانی نفت دانست.

وی در عین حال، وابستگی بالا در تامین نهاده‌های دامی، روغن خام و دانه‌های روغنی، که بخش عمده‌ای از این محصولات از اوکراین تامین می‌شود، دشواری در تامین و واردات ذرت مورد نیاز کشور از روسیه و اوکراین، خشکسالی و نیاز بالای کشور به واردات گندم و افزایش تورم مواد غذایی در جهان در کنار تورم بالای داخلی قیمت مواد غذایی را از جدی‌ترین چالش‌های پیش‌روی کشور و بخش کشاورزی و محصولات غذایی عنوان کرد.