آریز جایگزین بافق و چادرملو می‌شود؛ دو معدن سنگ آهن چادرملو و سنگ آهن مرکزی ایران (بافق) در سال‌های پایان بهره‌برداری خود قرار دارند و آریز تنها جایگزین آنها در تامین خوراک کارخانه‌های فرآوری این دو معدن خواهد بود.

به گزارش پایگاه خبری صنعت‌صنف، اهمیت معدن آریز (D-19) از نظر موقعیت جغرافیایی و ذخیره سنگ آهن آن در گفت‌وگوی اختصاصی صنعت‌صنف با مدیرعامل شرکت معدنی اکتشافی دشت یوز دره انجیر مورد بررسی قرار گرفت.

محمدرضا کاظم‌پوربه همچنین از آغاز استخراج سنگ آهن آریز از نیمه اول 1403 پس از پایان عملیات پیش باطله‌برداری و همراه با عملیات باطله‌برداری خبر داد که تا پایان عمر معدن ادامه خواهد داشت.
مشروح مصاحبه را در ادامه می‌خوانید.

در ابتدا درباه موقعیت جغرافیایی و سابقه تاریخی معدن آریز بفرمایید؟

معدن سنگ آهن آریز ازجمله پنجاه آنومالی كشف شده در برداشت‌های مغناطيس سنجی هوايی سال ۱۳۴۷ خورشيدی است که دارای پتانسیل بالای سنگ آهن بوده و در شمال غرب شهرستان بافق و غرب معدن سنگ آهن چادرملو قرار دارد.

فاصله معدن سنگ آهن آریز از شهرستان بافق (معدن چغارت) 65 کیلومتر، تا معدن چادرملو 40 کيلومتر و از شهرستان يزد 165 کيلومتر است. از لحاظ زمین‌شناسی، این معدن در زون ایران مرکزی واقع شده و جزئی از ایالت فلززایی بافق – ساغند است.

ذخیره سنگ آهن این معدن چه میزان برآورد شده است؟

عملیات اکتشافی انجام شده در معدن سنگ آهن آریز شامل دو مرحله فعالیت‌های انجام شده و فعالیت‌های در حال حاضر است؛ عملیات اکتشافی انجام شده در این معدن شامل عملیات ژئوفیزیک هوایی و حفاری بوده که در دهه 40 و 50 خورشیدی توسط شرکت روسی تکنواسپورت انجام و منجر به شناسایی دو توده سنگ آهن در منطقه شده است.

فعالیت‌های اکتشافی انجام شده در حال حاضر نیز از سال 1398 با انجام عملیات ژئوفیزیک زمینی آغاز و تاکنون با انجام 25 هزار متر حفاری مغزه‌گیری در مرحله اکتشاف تکمیلی قرار دارد. مطابق عملیات اکتشافی، مدل‌سازی و تخمین ذخیره انجام شده، معدن سنگ آهن آریز دارای دو توده سنگ آهن شمالی و جنوبی بوده که مجموع ذخیره پیش‌بینی شده تاکنون 85 میلیون تن با عیار متوسط  Fe=37% است. بدیهی است با تکمیل عملیات اکتشافی، این میزان ذخیره نیز افزایش پیدا خواهد کرد.

تاکنون چه میزان باطله‌برداری انجام شده و با صرف چه هزینه‌ای؟ این عملیات تا چه زمان ادامه خواهد داشت‌؟

عملیات باطله‌برداری معدن سنگ آهن آریز از مهرماه 1400 آغاز شده است؛ از ابتدای شروع عملیات باطله‌برداری تاکنون در حدود 37 میلیون مترمکعب برابر 74 میلیون تن باطله‌برداری انجام شده است که این میزان باطله‌برداری نسبت به طرح از لحاظ حجمی حدود 50 درصد و از لحاظ زمانی حدود یک سال جلوتر از برنامه پیش‌بینی شده است.

در دو سال اول شروع پروژه معدن سنگ آهن آریز، عملیات پیش باطله‌برداری انجام خواهد شد و پس از آن (نیمه اول سال 1403) عملیات باطله‌برداری همراه با استخراج ماده معدنی تا پایان عمر معدن ادامه خواهد داشت. تاکنون میزان هزینه سرمایه‌گذاری شده فقط برای عملیات باطله‌برداری حدود 1500 میلیارد تومان بوده است.

استخراج سنگ آهن آریز از نیمه اول 1403

از چه زمان دسترسی به ذخیره اصلی امکان‌پذیر شده و عملیات استخراج و بهره‌برداری سنگ آهن شروع می‌شود؟

همان‌طورکه پیشتر اشاره شد در دو سال اول شروع پروژه، عملیات پیش باطله‌برداری انجام خواهد شد که این عملیات تا اوایل سال 1403 ادامه خواهد داشت. با پیشروی 170 متر به عمق و ایجاد 14 پله استخراجی، دسترسی و استخراج کانسنگ آهن فراهم خواهد شد و با برنامه‌ریزی تولید سالانه انجام شده و مطابق با آن در سال‌های آتی همزمان با باطله‌برداری سنگ آهن نیز استخراج خواهد شد.

چرا معدن آریز (D-19) مهم است؟

به سبب قرارگیری این معدن میان دو معدن سنگ آهن چادرملو و سنگ آهن مرکزی ایران (بافق) و باتوجه به اینکه هر دو معدن دارای کارخانه‌های فرآوری و زیرساخت‌های لازم هستند و همچنین معادن یاد شده در سال‌های پایان بهره‌برداری قرار دارند، به‌منظور تامین پایدار خوراک مورد نیاز جهت ادامه فعالیت کارخانه‌های فرآوری شرکت معدنی و صنعتی چادرملو و شرکت سنگ آهن مرکزی ایران (بافق) در سال‌های آتی، معدن سنگ آهن آریز نقش حیاتی در تامین خوراک آنها خواهد داشت.

گفتنی است فعالیت این معدن علاوه‌بر اشتغال‌زایی مستقیم باعث حفظ موقعیت‌های شغلی معادن چادرملو و چغارت نیز خواهد شد.

تولیدات این معدن مصرف داخلی دارد یا صادر خواهد شد؟

باتوجه به سیاست‌های کلان کشور درباره جلوگیری از خام‌فروشی، ایجاد ارزش افزوده، تکمیل زنجیره تولید، اشتغال‌زایی و .... و همچنین باتوجه به وجود کارخانه‌های فرآوری در دو معدن مجاور (چادرملو و چغارت)، سنگ آهن تولیدی این معدن پس از خردایش و پرعیارسازی اولیه به مصرف داخلی خواهد رسید که موجبات جلوگیری از خروج ارز از کشور را نیز فراهم می‌کند.

میزان اشتغال‌زایی آریز چه تعداد است؟

در حال حاضر حدود 650 نفر به صورت مستقیم و 1500 نفر به‌طور غیرمستقیم در معدن سنگ آهن آریز فعالیت دارند که به‌طور قطع با توسعه معدن در بخش استخراج و نصب و راه‌اندازی کارخانه خردایش مقدماتی در سال‌های آتی، بر میزان اشتغال به شکل چشمگیری افزوده خواهد شد.

چه موانع و مشکلاتی ازجمله ماشین‌آلات و ... بر سر راه آریز است؟

واقع شدن کانسنگ آهن در عمق زیاد باعث شده تا به‌رغم بکارگیری حداکثر توان عملیاتی در معدن سنگ آهن آریز، دو سال اول فقط به عملیات پیش باطله‌برداری اختصاص داده شود. همچنین وجود آب‌های زیرزمینی در ابتدای شروع عملیات باطله‌برداری که سبب شد تا عملیات باطله‌برداری به صورت پس‌رو انجام شود خودبه‌خود راندمان ماشین‌آلات بارگیری را کاهش می‌دهد.

همچنین واقع شدن در محدوده حفاظت شده و وجود حساسیت‌های مرتبط بر آن نیز بر سختی‌های معدن‌کاری در معدن سنگ آهن آریز افزوده است که همه موانع و مشکلات یاد شده با استفاده از دانش مهندسی موجود در کشور و تعامل سازنده با سازمان‌ها و وزارتخانه‌های ذیربط در حال رفع شدن است. با این وجود میزان عملیات باطله‌برداری انجام شده از ابتدای شروع پروژه 50 درصد بیشتر از طرح‌های ابلاغی است.

محمدرضا کاظم‌پور؛ مدیرعامل معدن آریز (D-19)

گفت‌وگو از: دانش پورشفیعی