تصمیمات مدیریتی با تمرکز بر پایداری منابع؛ بسیاری از تصمیمات اگر از همان سطح کلان مورد توجه قرار بگیرد نه‌تنها به نفع محیط زیست است، بلکه تضمین‌کننده استمرار حرفه صیادی و توسعه پایدار این حوزه خواهد بود.

به گزارش صنعت‌صنف، بهاره سلامتی‌هرمزی، دریایی و مدیر نمونه شیلات در یادداشتی ضمن اشاره به سابقه فعالیت خود بر این نکته تاکید می‌کند که تصمیمات مدیریتی و اجرایی، حتی در سطح کلان، باید با تمرکز بر پایداری منابع گرفته شود.

بهاره سلامتی‌هرمزی، اهل و ساکن بندرعباس هستم. پس از پایان تحصیلاتم در دوره کارشناسی در رشته کشاورزی و شیلات، وارد مجموعه شیلات شدم. در ابتدای کار، به ‌عنوان نیروی طرحی فعالیت می‌کردم و بعد از مدتی وضعیت شغلی‌ام تغییر کرد و به حالت رسمی آزمایشی و سپس رسمی درآمد. به این ترتیب، شروع فعالیتم در شیلات، طرحی بود و حالا هم در قالب قرارداد موقت یا همان «معین» که در گذشته به آن نیروی طرحی می‌گفتند، مشغول به کارم.

کارم را در شیلات به ‌عنوان کارشناس آغاز کردم و پس از حدود ۱۰ تا ۱۵ سال به سمت کارشناس مسئول ارتقا یافتم. در این جایگاه مسئولیت امور صیادان، خدمات، رفاهیات و دیگر حوزه‌های مرتبط را بر عهده داشتم. بعد از آن به ‌عنوان رئیس اداره امور منصوب شدم و در ادامه نیز به سمت رئیس شیلات شهرستان بندرعباس رسیدم. اکنون هم در بندر صیادی بندرعباس مستقرم و وظایفم را در همین جایگاه انجام می‌دهم.

امسال به ‌عنوان مدیر نمونه از سوی فرماندار بندرعباس انتخاب شدم. از سال‌های گذشته، حتی زمانی که مسئول امور صیادان بودم، تعامل نزدیکی با مجموعه‌های امدادی و نجات داشته‌ام. این همکاری در بسیاری از حوادث و رخدادها نمود پیدا کرده است؛ چه زمانی که اتفاقی برای جامعه صیادی رخ داده و چه زمانی که حادثه‌ای بزرگ‌تر در سطح منطقه به وقوع پیوسته است. به عنوان نمونه در حادثه اخیر بندر شهید رجایی، بسیاری از صیادان ما داوطلبانه وارد عمل شدند. آنها با وجود ترافیک سنگین مسیرهای جاده‌ای اعلام کردند حاضرند حمل محموله‌ها، اسباب و تجهیزات را از طریق شناورهای صیادی انجام دهند. این روحیه همکاری و مشارکت، نمونه‌ای روشن از همبستگی جامعه صیادی با دیگر بخش‌هاست.

البته باید یادآور شوم که شناورهای صیادی تحت نظارت و ثبت سازمان بنادر و دریانوردی قرار دارند و ما یکی از ارگان‌هایی هستیم که تعامل بسیار نزدیک و سازنده‌ای با سازمان بنادر و دریانوردی داریم.

یکی از مهم‌ترین حوزه‌های کاری ما امداد و نجات دریایی است. برای نمونه، حدود یک سال پیش در بندر شهید رجایی حادثه‌ای رخ داد. هوا توفانی بود و یک قایق صیادی در حال غرق شدن بود. ساعت حدود دو و نیم بعد از نیمه شب تلفن من از مرکز امداد و نجات به صدا درآمد. آنها درخواست داشتند اگر صیادانی در دسترسند که عضو گروه‌های همیار ما باشند، به سرعت به محل حادثه بروند تا پیش از رسیدن شناور ناجی اداره بنادر و دریانوردی، عملیات نجات را آغاز کنند. با توجه به اینکه قشم مسیر کوتاه‌تری داشت، هماهنگی شد تا صیادان از همان منطقه وارد عمل شوند و به امدادرسانی بپردازند.

این‌گونه تعاملات ما با اداره کل بنادر و دریانوردی استان هرمزگان همواره وجود داشته و دارد؛ چه در حوزه عملیات امداد و نجات و چه در زمینه رعایت قوانین و مقررات مربوط به شناورها. زمانی که مسئول امور صیادان بودم، بیشتر درگیر همین مباحث قانونی و نظارتی بودم اما حالا فعالیت‌هایم گسترده‌تر شده و بیشتر در سطح محیطی و میدانی دنبال می‌شود.

به گفته مسئولان سازمان شیلات ایران، دلیل انتخاب من به ‌عنوان مدیر نمونه، بیشتر به قانون‌مداری و رعایت نظم و انضباط در حیطه کاری برمی‌گردد. آنها معتقدند من در انجام وظایف اداری و اجرایی همواره نظم و انضباط لازم را رعایت کرده‌ام. در حالی ‌که واقعیت این است که در ابتدای ورودم به شیلات علاقه چندانی به این حوزه نداشتم اما اکنون بیش از ۲۵ سال است که در این مجموعه سابقه کار دارم و مسیر حرفه‌ای‌ام به ‌طور کامل در همین چارچوب شکل گرفته است.

شیرین‌ترین خاطره کاری‌ام مربوط به دورانی است که مسئول امور صیادان بودم. یکی از مواردی که هنوز هم در ذهنم مانده، به یک شناور مربوط می‌شود که قرار بود موتور آن جایگزین و تقویت شود. این موضوع به صیادی از منطقه جاسک مربوط بود؛ جایی که یکی از دورافتاده‌ترین و محروم‌ترین مناطق استان هرمزگان محسوب می‌شود. معمولاً در جلسات، زمانی که بحث امتیاز پیش می‌آمد، من به‌سختی با آن موافقت می‌کردم و بیشتر مواقع موافق نبودم اما در این مورد، به خاطر شرایط خاص منطقه و مشکلات مردم آن ناحیه، تصمیم گرفتم استثنا قائل شوم. همین همراهی کوچک باعث شد آن صیاد بتواند دوباره به کار برگردد و خانواده‌اش از فشار مالی نجات پیدا کنند. برای من این یکی از شیرین‌ترین لحظات کاری بود، چون نتیجه مستقیمش را در زندگی یک خانواده محروم دیدم.

در ادامه آن خاطره شیرین، باید بگویم که قرار بود همه اقدامات کاملاً مطابق قانون انجام شود اما این صیاد که واقعاً از همیاران و مروجان ما بود و یکی از پیشکسوتان و افراد مسن جامعه صیادی به شمار می‌آمد، شرایط ویژه‌ای داشت. به احترام او، من تصمیم گرفتم یک امتیاز قابل توجه برایش در نظر بگیرم. این تصمیم باعث شد همه در جلسه متعجب شوند و بپرسند چگونه ممکن است چنین امتیازی به او تعلق بگیرد؟ برای من اما جالب و رضایت‌بخش بود، چون این ارفاق کوچک می‌توانست به او کمک کند و در عین حال نشان‌دهنده قدردانی ما از سال‌ها همکاری و همراهی او با شیلات باشد.

در خاطره جالب دیگر باید عرض کنم که آموزش صیادان یکی از وظایف اداره‌ای بود که در آن فعالیت می‌کردم. بخشی از این آموزش‌ها مرتبط با ارکان و سمت‌های شناورهای صیادی بود، از جمله آموزش برای ناخدا، کمک‌ناخدا و ملوانان. این آموزش‌ها معمولاً توسط کارشناسان اداره بنادر و دریانوردی ارائه می‌شد و وظیفه ما به عنوان مسئول شیلات، همراهی و نظارت بر روند آموزش بود.

به عنوان نمونه، زمانی که قرار بود صیادان ما در شهرستان قشم در آزمون شرکت کنند، من به همراه مسئول آموزش و فرد شرکت‌کننده، از طرف شیلات برای حضور در این آزمون رفتیم. موقع بازگشت، به ما اعلام شد باید سریع‌تر حرکت کنیم، چون پیش‌بینی شده بود شرایط جوی نامساعد خواهد شد. ما سوار شناور شدیم؛ این شناورها متعلق به اداره بنادر و دریانوردی بود و هیچ ارتباط مستقیمی با شیلات نداشت.

تیم اداره بنادر و دریانوردی نیز اعلام کرد باید عملیات را با سرعت بیشتری انجام دهیم تا قبل از رسیدن توفان، حرکت کرده باشیم. هنگامی که حدود نیمه مسیر را طی کردیم، هوا شروع به خراب شدن کرد و با گذشت دوسوم مسیر، شرایط جوی به‌شدت نامساعد شد. در این مرحله، فاصله میان قشم و بندرعباس - 2 خشکی اصلی این مسیر - به‌سختی قابل عبور بود. موج‌ها بسیار بلند و وضعیت شناور متلاطم و خطرناک شد.

اگرچه شناور از نظر فنی در خطر نبود اما برای ما که تجربه مواجهه با توفان‌های شدید را نداشتیم، شرایط بسیار بحرانی و دشوار بود. تجربه این سفر باعث شد به اهمیت و پرخطر بودن شغل صیادان و دیگر کادر دریانوردی پی ببرم. متوجه شدم که کار با شناورهای سنتی صیادی، به دلیل امکانات محدود و نبود فناوری‌های مدرن، به مراتب سخت‌تر و پرخطرتر از کار کادرهای بنادر و دریانوردی است که با تجهیزات پیشرفته دریانوردی سر و کار دارند. این تجربه، به من نشان داد فعالیت در دریا، به‌ویژه با شناورهای سنتی، نیازمند شجاعت، مهارت و آمادگی کامل است.

توصیه من به کسانی که قصد دارند این حرفه را جدی دنبال کنند این است که حفظ ذخایر دریایی و منابع طبیعی را جدی بگیرند. هدف اصلی این است که تصمیمات مدیریتی و اجرایی، حتی در سطح کلان، با تمرکز بر پایداری منابع گرفته شود، چون بسیاری از تصمیمات، همان‌طور که اشاره شد، واقعاً جنبه مدیریتی و کلان دارد و اگر از همان سطح کلان مورد توجه قرار بگیرد، می‌تواند تأثیر بسزایی بر آینده شیلات، پایداری شغل صیادان و حفظ ذخایر دریایی داشته باشد. در واقع، جدی گرفتن این مقوله نه‌تنها به نفع محیط زیست است، بلکه تضمین‌کننده استمرار حرفه صیادی و توسعه پایدار این حوزه خواهد بود.