همه چیز از یک سیزده بدر شروع شد تا زمینه‌ساز موجی از مخالفت علیه احداث مجتمع پتروشیمی میانکاله در استان مازنداران شود.

به گزارش صنعت‌صنف به نقل از خبرانرژی، وقتی هدیه تهرانی تصمیم گرفت روز سیزدهم فروردین، به بهانه روز طبیعت به «میانکاله» برود و با نشان دادن اعتراضش به پروژه احداث مجتمع پتروشیمی در این منطقه توجه عموم را به این موضوع جلب کند، این شد که خیلی‌ها وقتی غروب سیزده بدر، کسل و سرخورده از اینکه باید بعد از تعطیلاتی طولانی به سر کار برمی‌گشتند درحال چک کردن اینستاگرام یا توییتر بودند، با حجم انبوهی از بازنشر عکس این سلبریتی روبه‌رو شدند که بنری در دست گرفته و روی آن درشت نوشته شده بود: #نه_به_پتروشیمی_میانکاله

تالاب میانکاله از مکان‌های دیدنی استان مازندران است که در ۴۵ کیلومتری بهشهر در جنوب‌شرقی این استان قراردارد. تالاب درون شبه جزیره‌ای باریک به همین نام قرار دارد و از شمال به دریای خزر، از جنوب به خلیج گرگان، از غرب به تالاب زاغمرز و از شرق به آشوراده و از طریق کانال باریکی به طول کمتر از یک کیلومتر به بندر ترکمن می‌رسد. 

این تالاب که با نام میان‌قلعه نیز شناخته می‌شود، آخرین بازمانده از منطقه نیمه‌مشجر دریای خزر و مساحت آن در حدود ۷۰هزار هکتار است. میانکاله از برنامه‌های پیشگام حفاظتی سازمان یونسکو است.

ماجرا چیست؟

اواخر سال گذشته بود که احداث مجتمع پتروشیمی حسینآباد در پنج کیلومتری تالاب میانکاله کلید خورد. کلنگ این پروژه را وزیر کشور بر زمین زد و همزمان با آن اعلام کرد که موافقت محیط زیست برای ساخت پتروشمی در منطقه گرفته شده، اما چیزی نگذشت که رئیس سازمان محیط زیست، مجوز داشتن این پروژه را رد کرد و به انتقاد از احداث پتروشیمی در این محدوده پرداخت. مسئولان شرکت پتروشیمی هم اذعان داشتند اصلا چنین طرحی در فهرست طرح‌های این شرکت نیست. اما وزارت صمت مدارکی ارائه کرد که نشان می‌داد اقدامات انجام‌شده با تایید اولیه سازمان محیط زیست بوده و مجلس هم در جریان همه مراحل قرار دارد.

غلامرضا شریعتی‌اندراتی، نماینده مردم بهشهر در مجلس در این‌باره اظهار داشت: این مجتمع سال ۹۹ برای احداث مجتمع پتروشمی جهت تولید پروپیلن مجوز هیات وزیران را را گرفت. همچنین مجوز خوراک از وزارت نفت، مجوز برداشت آب از دریا و زمین را هم با نامه کتبی سازمان حفاظت محیط زیست دارد. چندین جلسه ارزیابی زیستمحیطی نیز برای پروژه انجام شده و برابر جلسه‌ای در مجلس با حضور استاندار مازندران، نمایندگان استان و مسئولان پتروشیمی قرار شد که زمین به سرمایه‌گذار برای اجرای پروژه تحویل داده شود و برخی ابهامات جزئی هم وجود داشت که بنا بود سازمان محیط زیست آنها را برطرف و مجوز نهایی را صادر کند.

از سوی دیگر محمد درویش، فعال محیط زیست تصریح کرد: تالاب میانکاله ارزشمندترین پارک ملی دریایی-خشکی کشور است و تنها منطقه در ساحل ۹۰۰ کیلومتری خزر است که تاکنون از هر نوع توسعه مصون مانده و تحت حفاظت سازمان حفاظت محیط زیست قرار دارد. طبق قانون هر نوع تغییر کاربری و توسعه‌ای که منجر به تخریب محیط زیست شود، غیرقانونی است. اکنون از مدعیان باید پرسید چه قانون و چه قدرت فراقانونی توانسته بدون گرفتن رضایت از سازمان حفاظت محیط زیست چنین اقدامی را انجام دهد؛ من فکر می‌کنم این دوستان دنبال زمین‌خواری هستند یعنی به بهانه پتروشیمی حدود ۹۰ هکتار از مرغوب‌ترین زمین‌های منطقه را گرفته‌اند.

قانون چه می‌گوید؟

مستند به بند الف ماده ۲ تصویب نامه هیأت وزیران، درباره استقرار واحدهای صنعتی در استان‌های گیلان‌، مازندران و گلستان در شهرک‌های صنعتی و نواحی صنعتی روستایی، استقرار صنایع وابسته به پتروشیمی و صنایع شیمیایی که فاضلاب صنعتی دارند، ممنوع است. همچنین در چارچوب تعهدات بین‌المللی و قانون حفاظت از محیط زیست دریایی خزر و ‏بند ۲۵ سیاست‌های کلی نظام در بخش نفت و گاز ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری، اولویت تمرکز و توسعه صنایع نفت، گاز و پتروشیمی با سواحل شمالی خلیج فارس و دریای عمان است.

پس از آن‌که توجه چهره‌های شاخص به این پروژه باعث جلب توجه افکار عمومی شد، افزایش حساسیت‌ها، به توقف اجرای پروژه منجر شد که این ماجرا ناراحتی استاندار مازندران را درپی داشت تا آنجا که در گفت‌وگویی با کنایه به اقدام هدیه تهرانی و دیگر هنرمندان گفت: «هنرمندان در مساله پتروشیمی میانکاله اصلا اطلاع ندارند. پشت صحنه برخی اقدامات فساد، رانت و پول است. چه کسی به او خط داده است؟».

امام جمعه بهشهر هم در تریبون نماز جمعه گفت: «... مخالفان مخفیانه و به صورت شب‌پره در فضای مجازی باب مخالفت با این پروژه را باز کردند... افرادی که باب آلودگی را دامن می‌زنند، خائن هستند و به حرف ولایت توجه ندارند و سنگ‌اندازی می‌کنند».

درنهایت، آخرین وضعیت این پروژه فعلا به اینجا رسیده که وزیر کشور در اینباره اعلام کرد: «براساس دستور ریاست جمهوری اسلامی ایران تا بررسی دوباره ابهامات زیست‌محیطی، احداث پتروشیمی میانکاله متوقف خواهد ماند».

وزیر کشور پیشتر به‌عنوان نماینده تام‌الاختیار رییس جمهوری در سفر استانی مازندران، کلنگ ساخت مجتمع پتروشیمی مازندران را به زمین زده بود. رئیس‌جمهور روز ۲۱ فروردین دستور داد که موضوع احداث پتروشیمی میانکاله بررسی و با احصای موارد خلاف قانون و آسیبزا برای محیط زیست، سریعا از اجرای آن جلوگیری شود.

گزارش از:‌ متین کاکویی
منبع: شرق