طرح سهمیه انرژی به نفر در مسیر اجرا؛ با توجه به پرداخت ده‌ها میلیارد دلار یارانه پنهان انرژی در کشور، طرح اختصاص سهمیه انرژی به کد ملی با تعرفه‌گذاری پلکانی دو پله‌ای، به‌عنوان راهکاری برای توزیع عادلانه یارانه‌ها و بهینه‌سازی مصرف در دستور کار دولت قرار گرفته است.

به گزارش صنعت‌صنف، انرژی در ایران با قیمتی بسیار پایین‌تر از ارزش واقعی و نرخ صادراتی عرضه می‌شود. طبق برآوردهای بین‌المللی، کشور سالانه ده‌ها میلیارد دلار یارانه پنهان انرژی پرداخت می‌کند که بخش عمده آن نصیب پرمصرف‌ها می‌شود، نه اقشار کم‌درآمد. این قیمت‌گذاری معیوب، سیگنال غلطی به مصرف‌کنندگان می‌دهد که انرژی کالایی بی‌ارزش و فراوان است.

برای اصلاح این روند، دولت به‌جای حذف کامل یارانه یا ادامه وضعیت فعلی، طرحی را با عنوان «سهمیه انرژی به نفر» و تعرفه‌گذاری پلکانی دوپله‌ای در دستور کار قرار داده است.

در این مدل، مصرف‌کنندگان در دو پله دسته‌بندی می‌شوند:

پله اول: مصرف‌کنندگان درون الگوی مصرف، مشمول یارانه، بخشودگی و مشوق‌ها

پله دوم: مصرف‌کنندگان خارج از الگو، فاقد یارانه و با پرداخت هزینه بالاتر

در این چارچوب، هر فرد دارای سهمیه مشخصی انرژی یارانه‌ای در ماه خواهد بود که می‌تواند آن را مدیریت کند. در صورت مصرف کمتر از سهمیه، امکان فروش مازاد انرژی فراهم است و پرمصرف‌ها نیز می‌توانند از بازار آزاد انرژی تهیه کنند.

محمد جلالی، نماینده دلیجان و محلات در مجلس، با اشاره به اهمیت حیاتی مدیریت مصرف انرژی در کشور، گفت: «توزیع عادلانه یارانه‌ها نیازمند سیاست‌گذاری دقیق است و طرح سهمیه انرژی به نفر، گامی مثبت در این مسیر محسوب می‌شود».

وی افزود: «در این روش، افراد نسبت به میزان مصرف خود حساس می‌شوند و می‌توانند با صرفه‌جویی، هزینه کمتری پرداخت کرده یا حتی درآمدی از فروش مازاد سهمیه کسب کنند. این طرح به نفع اقشار ضعیف است و می‌تواند ضریب جینی را کاهش دهد».

جلالی همچنین به موضوع بهره‌برداری بیشتر اتباع از یارانه انرژی اشاره کرد و گفت: «با توجه به جمعیت بیشتر خانواده‌های اتباع، سهمیه‌بندی به نفر می‌تواند در این زمینه نیز عدالت بیشتری ایجاد کند.»

اجرای این طرح نیازمند زیرساخت‌های دقیق و همراهی دولت و مجلس است، اما در صورت تحقق، می‌تواند نقطه‌عطفی در اصلاح الگوی مصرف انرژی و توزیع عادلانه منابع باشد.