خانه انسانیت را از ویرانی نجات دهیم
خانه انسانیت را از ویرانی نجات دهیم؛ تغییرات اقلیمی، خشکسالی، سیل، فرونشست زمین، طوفان‌های گرد و غبار و آتش‌سوزی‌های گسترده، دیگر رویدادهای استثنایی نیستند بلکه بخشی از واقعیت روزمره بسیاری از کشورها شده‌اند.
به گزارش پایگاه خبری صنعت‌صنف، فرزانه صادق وزیر راه و شهرسازی در مراسم بزرگداشت روز جهانی اسکان بشر ۲۰۲۵ که در محل وزارت راه و شهرسازی برگزار شد، به ایراد سخنرانی پرداخت.
متن سخنرانی وزیر راه و شهرسازی در این رویداد به شرح زیر است.
بسم الله الرحمن الرحیم
خانم‌ها و آقایان
نمایندگان محترم سازمان ملل متحد، دیپلمات‌ها، اساتید دانشگاه، پژوهشگران، نمایندگان جامعه مدنی، فعالان حوزه شهر و اسکان و خبرنگاران محترم
مایه افتخار و خرسندی است که در این ماه اکتبرِشهری، در روز جهانی اسکان بشر، میزبان جمعی از فرهیختگان و کنشگران حوزه‌های مرتبط با توسعه شهری هستیم. این روز یادآور مسئولیت مشترک ما در برابر زمین، انسان و آینده است.
شعار امسال، «بحران‌های شهری و پاسخ‌های ما»، بیش از هر زمان دیگری ضرورت همبستگی جهانی را یادآوری می‌کند. امروز دیگر شهرها صرفاً ترکیبی از ساختمان و خیابان نیستند؛ شهرها، صحنه زندگی انسان، تبلور فرهنگ، دانش، نوآوری و همزیستی‌اند. هر تصمیمی که برای شهر می‌گیریم، در واقع تصمیمی است برای سرنوشت انسان. این نوع نگاه متضمن اتخاذ رویکردی چندبخشی، چندسطحی، یکپارچه و فراگیر در امر توسعه شهری و نیل به تحول شهریست.
در دهه‌های اخیر، جهان شاهد افزایش نگران‌کننده بحران‌هایی بوده است که زیست و سکونت انسان را تهدید می‌کنند.
تغییرات اقلیمی، خشکسالی، سیل، فرونشست زمین، طوفان‌های گرد و غبار و آتش‌سوزی‌های گسترده، دیگر رویدادهای استثنایی نیستند بلکه بخشی از واقعیت روزمره بسیاری از کشورها شده‌اند.
لذا ضرورت دارد در سطح سیاستگذاری تاب‌آوری شهری و آمادگی در برابر بلایا در دستور کار توسعه ملی قرار گیرد، ادغام مدیریت ریسک در همه برنامه‌های راهبردی توسعه شهری مدنظر قرار گرفته و سیاست‌های مبتنی بر شواهد؛ برنامه‌ریزی در حوزه شهری را راهبری کند. برای نیل به این مهم تعامل و همکاری میان وزارتخانه‌ها و دانشگاه‌ها بسیار تعیین‌کننده بوده و می‌تواند شکاف میان نظریه و عمل را پر کند.
در این میان مشارکت جامعه مدنی و سازمان‌های غیردولتی در کنار برنامه‌ریزان شهری، معماران، مهندسان و شرکای بخش خصوصی به عنوان سازندگان تاب‌آوری فردا نیز به همان اندازه حائز اهمیت است. همچنین بهره‌گیری از تجربیات بین‌المللی و همگام شدن با اقدام جهانی برای مواجهه با بحران‌ها توجه به دستور کارهای جهانی به ویژه با توجه به اینکه امروزه بسیاری از بحران‌های طبیعی اثرات فرامرزی دارند، بسیار مهم و تعیین‌کننده است.
در کشور ما رویکرد یکپارچگی در اقدام در این حوزه همواره در دستور کار برنامه‌ریزان شهری قرار داشته و وزارت راه و شهرسازی به عنوان دستگاه حاکمیتی و سیاست‌گذار در همکاری با دیگر نهادها و دستگاه‌ها گام‌هایی را در این زمینه برداشته است که به اجمال می‌توان به نمونه‌هایی از جمله «برنامه اقدام برای ساماندهی و تمرکززدایی از کلانشهر تهران»، «سیاست‌های توسعه دریامحور با تاکید بر سواحل مکران در جنوب شرق ایران»، «برنامه عملیاتی در جهت تامین زمین مورد‌نیاز برای مسکن و توسعه شهری با رعایت اصول پایدار شهری و آمایش سرزمین» ، «ضوابط ایمنی و پدافند غیرعامل»، تصویب «سند ملی توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاه‌های غیررسمی»، تصویب «بسته تشویقی رونق سکونت در محدوده‌های تاریخی» با هدف تسهیل نوسازی و مرمت بناهای تاریخی و ایجاد پایداری اشاره کرد.
خانم‌ها و آقایان
اجازه دهید در مقام یک زن، یک مادر و انسانی که می‌داند شکل‌گیری یک زندگی تا چه اندازه باشکوه است، سخن بگویم.
جنگ از بلایای انسان‌ساخت آسیب‌زا بر اسکان بشر است که برای دومین بار در نیم قرن اخیر بر ملت ما تحمیل شده و گریبانگیر زیست‌بوم این ملت شده است.
در جنگ اخیر ۱۲ روزه‌ای که ملت من تجربه کرد، خانه‌ها، بیمارستان‌ها، خوابگاه‌های دانشجویان و حتی چهارراه‌های شهری عامدانه هدف حمله قرار گرفتند. در شهر تهران به ۹۱۳۴ واحد مسکونی آسیب رسیده است که ۱۲۱۸ واحد آن دیگر شرایط اسکان ایمن را ندارد. در ۶ استان دیگر نیز به ۷۶۱ واحد مسکونی آسیب وارد شده است.
بیش از ۳۰۰ زن غیرنظامی هدف مستقیم مهمات جنگی قرار گرفتند که ۱۲۶ نفر از آنان جان باختند.
۲۱۵ کودک و نوجوان زخمی شدند و ۴۷ کودک جان خود را از دست دادند؛ کوچک‌ترین آن‌ها، «رایان» دوماهه و «محمدعلی» نه‌ماهه بودند.
چند روز پیش، در تبریز، با دو خانواده دیدار کردم که تنها کودکانشان، «طاها بهروزی» و «علیسان جباری»، در حالی که مقابل درِ خانه بازی می‌کردند، قربانی ترکش پهپاد دشمن شدند.
یازده دستگاه آمبولانس و شش پایگاه اورژانس از بین رفتند، بدون آنکه هیچ مرکز نظامی در نزدیکی‌شان باشد.
۹ بیمارستان آسیب دیدند؛ دو بیمارستان از جمله بیمارستان فارابی کرمانشاه، تخلیه شدند. در همان لحظه، در بخش آی‌سی‌یو، بیماران اینتوبه به دستگاه‌های تنفس وصل بودند.
در روستاها نیز به سه مرکز بهداشتی و درمانی حمله شد و ۲۰ نفر از پرسنل سلامت، از جمله ۱۶ تکنسین اورژانس، آسیب دیدند. باندها و تاسیسات فرودگاه‌های غیرنظامی ما در تهران، تبریز و اصفهان هدف قرار گرفت؛ که جز تلاش مذبوحانه رژیم صهیونی برای آسیب‌رساندن به زیست روزمره شهروندان منطق دیگری را نمی‌توان برای آن جستجو کرد.
به‌عنوان یک مادر، می‌پرسم: کدام واژه در جهان می‌تواند مرگ کودکی در خانه‌اش را توجیه کند؟
کدام معاهده می‌تواند اعتبار داشته باشد، وقتی بیمارستان‌ها و مدارس هدف حمله نظامی قرار می‌گیرند؟
جنگ، مرز نمی‌شناسد، اما وجدان بشری باید مرزی بکشد میان انسانیت و بربریت.
این حوادث، آشکارا در تضاد با روح منشور ملل متحد، «دستور کار جدید شهری» و اهداف توسعه پایدار است به‌ویژه اهداف ۱۱ و ۱۳ که بر ایجاد شهرهای تاب‌آور و مقابله با تغییرات اقلیمی تأکید دارند.
چگونه می‌توان از تاب‌آوری سخن گفت، وقتی سکونتگاه‌ها و زیرساخت‌های شهری خود، آماج حمله‌اند؟
چگونه می‌توان از پایداری گفت، وقتی زنان و کودکان در خانه‌هایشان قربانی می‌شوند؟
اگر شهرها پناهگاه زندگی‌اند، این حملات، جنایت علیه حیات شهری و علیه آینده بشر است.
خانم‌ها و آقایان
بحران انرژی، امروز به مسئله‌ای بنیادین در معادله‌ی زیست انسان بدل شده است.
پیمان‌های بین‌المللی چون «توافق کیوتو» و «پاریس» از ما می‌خواهند تا سهم سوخت‌های فسیلی را در سبد انرژی جهانی کاهش دهیم و به سمت منابع پاک، تجدیدشونده و کاهش ردپای کربن حرکت کنیم.
جمهوری اسلامی ایران، به‌عنوان یکی از اعضای مؤثر اوپک، با درک عمیق از این مسئولیت جهانی، مسیر گذار انرژی را به‌سوی انرژی‌های نو، به‌ویژه انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز و پاک، در پیش گرفته است.
اما در همین مسیر، شاهد هدف قراردادن عامدانه دانشمندان هسته‌ای و اساتید شناخته شده دانشگاه‌های ایران در سطح بین‌المللی (که هدفی جز خودکفایی ایران در دستیابی به چرخه هسته‌ای ایمن، غیرنظامی و صلح‌طلبانه نداشته‌اند)، بوده‌ایم!
با کدام منطق قابل توجیه است؟
این اقدامات نه‌تنها حمله‌ای به دانش و توسعه ملی ما، بلکه خیانتی آشکار به محیط زیست جهانی است. خیانتی که محدود به جنگ اخیر ۱۲ روزه نبوده و با ترورهای خیابانی طی حداقل ۱۵ سال به طور سیستماتیک از جانب رژیم صهیونی در حال اعمال است، گویی امنیت علم و وجدان بشری را هدف گرفته‌اند!
چراکه جلوگیری از انرژی‌های پاک، یعنی تسلیم شدن در برابر گسترش آلودگی، فقر و نابرابری.
در کنار بحران‌های طبیعی، بحران‌های انسان‌ساخت نیز به همان اندازه ویرانگرند.
تحریم‌های غیرقانونی و یکجانبه، تنها بر سیاست و اقتصاد فشار نمی‌آورند؛ آن‌ها کیفیت زندگی انسان‌ها را هدف گرفته‌اند.
تحریم یعنی محروم کردن یک ملت از دارو، از فناوری‌های نوین دوستدار محیط زیست و از دانش روز.
تحریم یعنی افزایش نابرابری در شهرها، یعنی خشونتی پنهان که در سکوت، حق حیات محروم‌ترین طبقات اقتصادی را نشانه می‌گیرد.
تحریم‌ها بمب نیستند، اما عمیق‌تر از آن می‌سوزانند.
آن‌ها شهر را ناگهان نه، که به طور مستمر و خزنده فرسوده می‌کنند.
و اینجاست که باید پرسید: آیا جهان متمدن آماده است تا مفهوم «تحریم» را در زمره بحران‌های انسان‌ساخت و ضدانسانی طبقه‌بندی کند؟
همراهان گرامی،
امروز در ایران، تاب‌آوری شهری و پایداری محیطی به عنوان یکی از ارکان سیاست‌های ملی توسعه در دستور کار است.
وزارت راه و شهرسازی، به‌عنوان نهاد حاکمیتی حوزه شهر و مسکن در ایران، از سال‌ها پیش برنامه‌هایی چون بازآفرینی شهری، توسعه دریامحور، ساماندهی سکونتگاه‌های غیررسمی و ارتقای ایمنی و کیفیت زندگی در بافت‌های فرسوده را دنبال کرده است.
ما به همکاری‌های بین‌المللی باور داریم.
ما به گفت‌وگو میان ملت‌ها و نهادها برای انتقال تجربیات و دانش و ساختن جهانی تاب‌آور و عادلانه ایمان داریم.
ما در کنار جامعه جهانی ایستاده‌ایم تا شهرها را به کانون‌های امید، عدالت و زیست‌پذیری تبدیل کنیم.
امروز در روز جهانی اسکان بشر، باید به یاد آوریم که مأموریت ما فراتر از ساخت شهر است؛ ما باید خانه انسانیت را از ویرانی نجات دهیم.
به‌عنوان یک مادر از سرزمین کهن ایران می‌گویم:
هیچ مادری نباید فرزندش را در خانه‌اش از دست بدهد.
هیچ شهری نباید زیر سایه تحریم یا جنگ، نفسش را حبس کند.
هیچ ملتی نباید به جرم استقلال، از دسترسی به انرژی پاک و علم محروم شود.
بگذارید شهرها دوباره پناهگاه زندگی باشند، نه میدان زیاده‌خواهی و سلطه.
بگذارید پیمان‌های جهانی از بند کاغذها رها شوند و در وجدان سیاست‌گذاران بنشینند.
و بگذارید زنان، مادران و سازندگان زندگی، بار دیگر بر ویرانه‌ها نهال امید بکارند.
به نام صلح، عدالت و کرامت انسانی، روز جهانی اسکان بشر را گرامی می‌داریم.
ثبت دیدگاه