لزوم شناساندن ظرفیت‌های توافقات تجاری؛ ضرورت دارد تا در موضوع توافقات تجاری و منطقه‌گرایی، مزیت رقابتی ایجاد شده برای فعالان اقتصادی تشریح شود تا در جریان امور اقتصادی و نتايج این توافق‌نامه‌ها قرار گیرند.

به گزارش صنعت‌صنف، سعید اشتیاقی کارشناس مسائل اقتصادی و عضو هیأت مدیره اتاق بازرگانی ایران و چین در یادداشتی بر ضرورت شناساندن ظرفیت‌های توافقات تجاری به بخش خصوصی و تسهیلگری در بهره‌گیری از این فضا تأکید کرد.

توافقات تجاری و منطقه‌گرایی زمینه‌ساز بستری برای تقویت اقتصاد و رقابت‌پذیری تولیدکنندگان داخلی است؛ کلیت این گونه تفاهم‌نامه‌ها و پیمان‌های اقتصادی کمک‌کننده است و سبب خواهد شد تا اقتصاد کشور بهبود پیدا کند اما اینکه در شرایط حال حاضر تا چه اندازه از ظرفیت این‌گونه پیمان‌ها بهره می‌بریم، نکته‌ای حائزاهمیت‌تر در مقایسه با بررسی کلیت بررسی پیمان‌های اقتصادی است.

به طورحتم توافقات تجاری و منطقه‌گرایی زمینه‌ساز بستری برای تقویت اقتصاد و رقابت‌پذیری تولیدکنندگان داخلی است اما ‌باید دیگر بسترهای تحقق این مهم را نیز فراهم کرد. با بررسی تجارت گذشته مشاهده می‌شود که نتوانسته‌ایم از ظرفیت‌های موجود به خوبی بهره‌برداری کسب کنیم تا تعرفه‌ ترجیحی ایجاد کنیم و از دو طرف تجارت در بحث واردات و صادرات بهره‌بگیریم.

درحقیقت با بررسی عملکرد گذشته مبرهن می‌شود که در این حوزه‌ها ضعیف عمل کرده‌ایم‌. اکنون نیز با بررسی ظرفیت‌های سازمان همکاری شانگهای و کشورهای عضو درمی‌یابیم که از ظرفیت‌های این فضا بهره مطلوب نبرده‌ایم و نمی‌توانیم نمره خوبی به خودمان بدهیم‌. بنابراین برای بهره‌گیری بیش‌تر از ظرفیت توافقات تجاری به نظر می‌رسد که باید طرحی نو در دستورکار قرارگیرد و روشی جدید ایجاد شود تا از ظرفیت‌های موجود به ویژه در موضوع توافقات تجاری و منطقه‌گرایی بهره مطلوب کسب شود.

ضرورت دارد تا در موضوع توافقات تجاری و منطقه‌گرایی، مزیت رقابتی ایجاد شده برای فعالان اقتصادی تشریح شود تا در جریان امور اقتصادی و نتايج این توافق‌نامه‌ها قرار گیرند. متاسفانه اکنون این مزیت‌ها برای فعالان اقتصادی کشور تبیین نشده و چنانچه از آن‌ها بپرسیم که تأثیر سیاست‌های منطقه‌گرایی مانند سازمان همکاری شانگهای بر تولیدکنندگان ایرانی چیست و این سازمان چه مزایا و چه جنس فعالیتی دارند، بسیاری‌شان قادر به پاسخ دقیق نخواهند بود و این امر بی‌شک ضعف اتاق‌های بازرگانی کشور است. درحقیقت اتاق‌های بازرگانی در این حوزه به خوبی عمل نکرده‌اند و این سبب شده تا فعالان اقتصادی فضا را به خوبی نشناسند و نتوانند از این فضا بهره ببرند.

بخش خصوصی در فضای تشریح مزیت‌ها نقشی ندارد و بسیاری‌شان از مزایای این روند اطلاع دقیقی ندارند. براین اساس ضرورت دارد تا اتاق‌های بازرگانی به تشریح این فضا بپردازند و مزیت‌ها را تبیین کنند. دولت نیز توأمان با اتاق‌های بازرگانی ‌باید در پی تسهیل‌گری باشد. اینکه دولت تنها توافق‌نامه‌ها را به سرانجام برساند، کافی نیست و ضرورت دارد تا روند کار نیز پیگیری شود. نمی‌توان تنها راه را باز کرد و سپس عنوان داشت که خود به این راه بروید.

دولت برای رفتن تولیدکنندگان داخلی به کشورهای طرف قرارداد و پیمان‌های اقتصادی باید تسهیل‌گری کند تا دفاتر تجاری کشور در آنجا به سهولت ایجاد شوند. انتقادی که در این‌باره عنوان می‌شود اینکه فعالان اقتصادی و اتاق‌های بازرگانی برای رفتن و ایجاد دفاتر در کشورهای طرف قرارداد کم‌کاری می‌کنند اما واقعیت این است که ایجاد دفاتر خود نیازمند بسترهای موردنیاز و همچنین دریافت مجوزهای لازم است. بنابراین تحقق این مهم نیازمند تسهیل‌گری و کاهش زمان صدور مجوزها است. گاه فرآیند صدور مجوزها آنچنان به طول می‌انجامد که فعالان اقتصادی ناامید و از اقدام خود منصرف می‌شوند.

تسهیل‌گری از سوی دولت اهمیت فراوانی دارد؛ سازمان توسعه تجارت نیز باید همکاری لازم را بدارد تا مسیر پیش‌رو برای فعالان اقتصادی هموار و موانع از سر راه فعالان اقتصادی برداشته شود‌‌. چراکه در این فضا رفع موانع و تسهیلات اهمیت فراوانی دارد و ‌باید با اولویت در دستورکار قرار گیرد.